باید دید مواضع ترامپ و اروپایی‌ها در نشست شرم‌الشیخ چیست

عبدالرضا فرجی راد گفت: صحبت های اخیر آقای عراقچی به لحاظ اطلاع رسانی به مردم، سخنان بسیار مهمی بود. بعد از نشست سازمان ملل و حضور رئیس جمهور در نیویورک، مردم انتظار داشتند دستاوردهای این سفر را بدانند یا متوجه شوند سطح تنش ها چگونه است. حقیقت این است که توقع آمریکایی ها از طرف ایرانی، مذاکره مستقیم است. اما ایران هنوز به چنین جمع بندی نرسیده یا نسبت به ملاقات حضوری بدبین است و در نتیجه این نوع ملاقات هنوز انجام نشده است. ضمن این که بدبینی ایران از آن جهت که حمله به تاسیسات هسته ای ایران همزمان با مذاکرات ایران و ایالات متحده انجام شد، قابل قبول و قابل درک است. ایران می‌گوید اگر قرار است مذاکره کنیم باید مقدماتی داشته باشد؛ آمریکا باید این پیام را به ایران برساند که قرار نیست رفتارهای پیشین تکرار شود.

وی افزود: حمله به تاسیسات هسته ای ایران چیزی نیست که به راحتی فراموش شود. لازم است آمریکا این پیام را به ایران برساند که قصد مصالحه دارد. شعار ترامپ این است که ما اجازه نمی دهیم ایران به سلاح هسته ای دست پیدا کند. ایران نیز بارها صراحتا اعلام کرده که ما به دنبال سلاح هسته ای نیستیم، اما ایران به ادامه غنی سازی بر اساس آن چه که قوانین بین الملل و ضوابط MPT می گوید، متعهد است. اگر قرار باشد مذاکرات بدون هدف شروع شود و آمریکا دوباره بر مواضع خود از جمله  غنی سازی صفر تاکید کند، نه تنها چیزی حل نمی شود، بلکه تنش ها افزایش پیدا می کند و بالا رفتن تنش ها، خود می تواند به یک درگیری نظامی منتهی شود. بنابراین شروع مجدد مذاکرات به پالس هایی از سوی طرف مقابل بستگی دارد.

این استاد ژئوپلیتیک در ادامه گفت: طرف ایرانی و اروپایی هماهنگ کردند که ویتکاف در نشست سه جانبه ایران و امریکا و اروپا شرکت کند تا شاید بتوانند به توافقی برسند که اسنپ بک اجرایی نشود، اما ویتکاف این موضوع را نپذیرفت و آن شرط غیرممکن را گذاشت که ایران، 408 کیلوگرم اورانیوم غنی شده را تحویل دهد و آن ها هم اسنپ بک را 45 روز به تعویق بیندازند اما این ایده هیچ سودی برای ایران نداشت و دردی را هم دوا نمی کرد. در نهایت نیز اسنپ بک فعال شد. همه این ها در حالی بود که بین آقای گروسی و آقای عراقچی توافقی در قاهره شکل گرفته بود. ایرانشست شرم‌الشیخن تا پیش از این ماجراها، مجوزهایی فراتر از NPT به آژانس می داد که از تاسیسات هسته ای کشور بازدید کند.

وی افزود: علت اشاره آقای عراقچی به موضوع قاهره یا موضوع اروپا و آمریکا این است که طرف ایرانی منتظر است چه از سمت طرف اروپایی و چه از سمت طرف آمریکایی، پالس های مثبتی را بگیرد، که بر اساس آن پالس های مثبت، مذاکرات را آغاز کند. طبیعیست که تا وقتی این پالس ها ارسال نشود، ایران نیز تمایلی به مذاکره نشان ندهد. درست است که وقتی طرف اروپایی اعلام می کند مایل به مذاکره با ایران است پالس‌هایی صادر می شود اما این پالس ها باید رسما اعلام شود، نه در فضای رسانه. باید به صورت تلفنی یا کتبی یا رسمی اعلام شود که موضع اروپا در قبال ایران چیست. درست است که برخی اظهارنظرهای مکرون و ماریا کالاس نشان دهنده تمایل به مذاکره است، اما هنوز پیام اصلی ارسال نشده است.

این دیپلمات با سابقه ایران در ادامه گفت: ترامپ بعد از صلح غزه، پالس‌هایی مثبت برای ایران می فرستد و می گوید ایران در مسئله آتش بس غزه همراهی کرده است. باید دید چه سخنانی در نشست شرم الشیخ مطرح می شود. آن ها باید تضمین دهند که وقتی ایران به تعهدات هسته ای خود پایبند است و به سمت سلاح هسته ای نمی رود، آن ها هم به گفتگو مقید خواهند بود و سمت رفتارهای دیگر نمی روند. تا زمانی که ترامپ و اروپایی ها رویه خود را تغییر ندهند، طبیعتا، شرایط نیز تغییر نخواهد کرد.