معماری جدید برای دیپلماسی اقتصادی با حضور رئیس جمهور در شانگهای

عبدالساده نیسی در خصوص سفر رئیس جمهور به چین و شرکت در نشست سران سازمان همکاری شانگهای اظهار داشت: در دورانی که نظام بین‌الملل در حال گذار به‌سوی ترتیبات چندقطبی و منطقه‌محور است، چین به‌عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان و یکی از بازیگران اصلی زنجیره ارزش جهانی، جایگاهی تعیین‌کننده در آینده اقتصاد جهانی یافته است.

وی افزود: برای جمهوری اسلامی ایران، که راهبرد خود را بر تنوع‌بخشی به شرکای تجاری و تقویت در روابط بین المللی بنا نهاده، توسعه همه‌جانبه روابط اقتصادی با چین یک فرصت است.

نیسی ادامه داد: قرار است در این اجلاس بیانیه‌های شورای سران کشور‌های عضو سازمان همکاری شانگهای در مورد حمایت از سیستم تجارت چندجانبه و همکاری در حوزه «صنعت سبز» صادر شود.

مدیرکل دفتر شرق آسیا، اقیانوسیه و شبه قاره سازمان توسعه تجارت ایران به جایگاه چین در نظم جدید جهانی اشاره کرد و گفت: اقتصاد چین برنامه‌ریزی‌شده و با نقش پررنگ دولت اداره می‌شود. برخلاف تصوری که گمان می‌رود اقتصاد آن خصوصی است، بخش عمده آن تحت حمایت دولت است.

تغییرات سبک زندگی و بازار چین

وی افزود: در فرهنگ کسب‌وکار چین، روابط بلندمدت، اعتماد متقابل و آداب مذاکره پیچیده نقش مهمی دارد و ورود آسانی به این شبکه‌ها ممکن نیست. سیاست‌های کلان چین مانند طرح «کمربند و جاده»، برنامه پنج‌ساله چهاردهم (۲۰۲۵–۲۰۲۰) و استراتژی «دو گردش در برنامه پنجم» بر توسعه فناوری، اقتصاد سبز و رشد متوازن منطقه‌ای تمرکز دارند.

نیسی به تغییرات سبک زندگی و بازار چین پرداخت و گفت: سبک زندگی در چین به سمت مصرف محصولات سلامت‌محور و ارگانیک حرکت کرده است. این تغییر رویکرد، فرصتی برای صادرات محصولات ایرانی مانند گیاهان دارویی، مکمل‌های طبیعی و صنایع غذایی را فراهم می‌کند.

وی عنوان کرد: ایجاد برند‌های مشترک (Co‑branding) و همکاری در اقتصاد سبز، خدمات فناورانه، نوآوری، هوش مصنوعی و سرمایه‌گذاری‌های مشترک نیز در زمره پیشنهاد‌های عملی برای تعامل تجار ایرانی با چین است.

دستیار وپژه معاون وزیر صمت به چالش‌های تعامل با بازار چین پرداخت و اعلام کرد: مهم‌ترین چالش‌ها عبارتند از ضعف شناخت بازار و اصول محرمانگی در چین، ضرورت رعایت کامل محرمانگی تجاری، فشار تحریم‌ها بر مبادلات و پیچیدگی ورود به بازار‌های چینی است.

وی عنوان کرد: آمار تجارت چین با جهان (۲۰۲۴) شامل صادرات ۳.۵۷۵ تریلیون دلار و واردات ۲.۵۸۷ تریلیون دلار با تراز تجاری مثبت ۹۸۸ میلیارد دلاری است.

نیسی اسناد و توافقات سفر رئیس‌جمهور به چین را مهم دانست و گفت: در این سفر، دو بیانیه مهم با کشور‌های عضو سازمان همکاری شانگهای امضا می‌شود که شامل بیانیه حمایت از سیستم تجارت چندجانبه در راستای مقابله با یک‌جانبه‌گرایی و سیاست‌های حمایت‌گرایانه، حمایت از جایگاه مهم سیستم تجارت جهانی در تقویت رشد اقتصادی، کمک به فرایند الحاق جمهوری اسلامی ایران به WTO، تقویت امنیت غذایی، تجارت الکترونیک، زنجیره تأمین و گسترش عضویت‌ها وایجاد سازوکار‌های جلوگیری از اقدامات محدودکننده تجاری است.

وی بیان داشت: همچنین در بیانیه همکاری در حوزه صنعت سبز به موضوع تأکید بر گذار عادلانه به صنایع سبز، تأمین مالی و تجارت در حوزه صنعت سبز، دستیابی به اهداف توسعه پایدار، به اشتراک‌گذاری فناوری‌های پیشرفته برای کاهش گاز‌های گلخانه‌ای و توسعه زیرساخت‌ها و سرمایه‌گذاری مشترک در پروژه‌های آزمایشی وارتقای ظرفیت‌ها، استانداردسازی و توسعه دانش در حوزه سبز پرداخته می‌شود.

استراتژی ایران در تجارت با چین

مدیرکل دفتر شرق آسیا، اقیانوسیه و شبه قاره سازمان توسعه تجارت ایران به استراتژی‌های مهم در حوزه تجارت با چین تاکید کرد و گفت: تنوع‌بخشی به بازار‌های هدف صادراتی در کنار حفظ بازار‌های سنتی، تمرکز بر محصولات و خدمات نوین با ارزش افزوده بالا، توسعه بازاریابی نوین و تجارت الکترونیک در سطح بین‌المللی و حمایت از شرکت‌های کوچک، متوسط و دانش‌بنیان برای ورود به بازار‌های جهانی باید صورت بگیرد.

وی ابراز کرد: ارتقای دانش، مهارت و فرهنگ صادراتی میان صادرکنندگان، تسهیل دسترسی به اطلاعات تجاری و فناوری‌های نوین برای فعالان اقتصادی و سیاست‌گذاری برای ارتقای جایگاه ایران در تجارت جهانی و بهبود تراز تجاری کشور باید مورد توجه قرار گیرد.

نیسی با بیان اینکه نقش سازمان توسعه تجارت در این عرصه کلیدی است گفت: این سازمان نهادی دانش‌محور و مشارکت‌جو است که در راستای برنامه‌های کلان کشور، مأموریت دارد توسعه تجارت خارجی ایران را به‌صورت یکپارچه و اثربخش مدیریت می‌کند و به ترویج و توسعه تجارت می‌پردازد.

وی گفت: این سازمان به عنوان سازمان متولی خارجی کشور با برنامه‌ریزی، سیاست‌گذاری، حمایت و نظارت کلان، بستر لازم را برای حضور فعال صادرکنندگان، به‌ویژه شرکت‌های دانش‌بنیان، در بازار‌های جهانی فراهم می‌سازد.

وی با تاکید بر ایجاد ارزش افزوده و محصولات صادراتی با تکنولوژی بالا گفت: باید با عبور از خام فروشی به سمت ارتقای محصولات صادرات محور با تکنولوژی سطح بالا پرداخت و حمایت از شرکت‌های دانش بنیان با سرمایه گذاری مشترک صورت می‌گیرد.