یک کارشناس ژئوپلیتیک میگوید: فعالسازی مکانیسم ماشه فشار اقتصادی و سیاسی بر ایران میآورد، اما روسیه و چین مانع قطعنامههای شورای امنیت میشوند؛ آمریکا و اسرائیل فعلاً دلیلی برای حمله نمیبینند و مواضع دو طرف بدون انعطاف باقی مانده است.
عبدالرضا فرجی راد گفت: فعال شدن مکانیسم ماشه یعنی فشار بر ایران. این فشار در بخشهای اقتصادی و سیاسی است. گروسی نیز اخیرا در اظهاراتی اعلام کرده که ایران اجازه نمیدهد ما سایتهای بمباران شده را مورد بازدید قرار دهیم. اخیرا المیادین اعلام کرده که تروئیکای اروپا، نسخهای از پیشنهاد خود را برای شورای حکام آژانس به دست آورده که در آن بیانیه درخواست میکند ایران اقداماتی را انجام دهد. من فکر نمیکنم قبل از این که شورای حکام مصوبهای داشته باشد یا قطعنامهای صادر کند، وارد شورای امنیت شده و علیه ایران قطعنامه بدهند. به هر حال هر قطعنامهای هم بخواهند بدهند، مثل اسنپ بک نیست و روسیه، چین یا هر دو بتوانند وتو کنند. بنابراین، اکنون به دنبال این هستند که شورای حکام به ایران اجازه ندهد از بازدید آژانس از سایتهای درخواستی، ممانعت کند.
وی افزود: این احتمال وجود دارد که مصوبهای را در شورای حکام به تصویب برسانند و سپس تصمیم بگیرند این مصوبه را به شورای امنیت بدهند یا خیر. ترامپ نیز در دیدار با رهبران آسیای مرکزی در کاخ سفید اعلام کرده ایرانیان درخواست لغو تحریمها را دارند و من نیز آمادهام. اما وارد جزئیات نشده که آماده چیست؟ آیا آماده مذاکرات است؟ تا جایی که اطلاع داریم و اطلاعاتی که از طریق واسطهها رد و بدل میشود نشان میدهد هنوز آمریکاییها اعلام آمادگی نکردهاند که با ایران مذاکراتی را مبتنی بر بده و بستان مشخص داشته باشند و کمی از مواضع طرفین کاسته شود. درواقع ظاهرا آمریکاییها بر مواضع پیشین خود باقی ماندهاند. برای مثال در زمینه هستهای بر غنی سازی صفر تاکید دارند. ممکن است بگویند به ازای محدودیتها در غنی سازی، اسنپ بک را ۶ ماه تا یک سال به تعویق میاندازیم. طبیعیست که ایران نمیپذیرد.
این استاد ژئوپلیتیک در ادامه گفت: ایران رسما اعلام کرده که ما نه غنی سازی صفر را میپذیریم و نه از حقوقمان برای غنی سازی بر اساس نیازهای خود زیر نظر آژانس کوتاه خواهیم آمد. در رابطه با برنامه موشکی نیز همین وضعیت است؛ بنابراین مسئله در حالتی گنگ قرار دارد، چون نه آمریکاییها حاضرند کوتاه بیایند و نه ایرانیها حاضرند اگر پالس مثبت نگیرند وارد گفتوگو شوند چرا که معتقدند اگر پالس مثبت گرفته نشود، نتیجه سختتر از وضعیت فعلی خواهد بود.
وی در خصوص اظهارات اخیر نتانیاهو درباره پایان جنگ با ایران گفت: علیرغم تبلیغاتی که درباره سهولت حمله به ایران مطرح میشود، اما حقیقت این است که جنگ برای دو طرف دشوار است. تبلیغات زیادی مطرح میشود که به ایران حمله خواهد شد، اما ماجرا به این سادگیها نیست و تبلیغاتی که شبکههای فارسی زبان انجام میدهند یا در مقالات نوشته میشود، بیشتر، حالت نمایشی و تبلیغی دارد و یک طرفه به موضوع نگاه میکند؛ بنابراین باید این موضوع را در نظر بگیریم که در پس هر حمله، اسرائیل نیز صدماتی جدی را متحمل میشود. بنابراین، با وجود این که اسرائیل درباره سایتهای هستهای ایران حتی اطلاعاتی بیشتر از ایالات متحده دارد، اما وارد حملهای جدید نشده است. حتی میزان خرابکاری اسرائیلیها داخل کشور کمتر شده و این موضوع نشان میدهد که حتی طرف مقابل هم ملاحظاتی برای خود دارد. تا همین اواخر هم ترامپ مدعی بود سایتهای هستهای ایران را نابوده کرده است؛ بنابراین آمریکا بهانهای برای حمله ندارد، مگر این که ایران در ادامه غنی سازی فعال شده باشد که به همین بهانه حمله مجدد کنند. بعید میدانم با توجه به مسئله غزه و حساسیتهای آن و فعالیتهای اسرائیل در جنوب لبنان و در تقابل با حزب الله، بخواهد جنگی جدید را با ایران رقم بزند. حمله اسرائیل به ایران باید در هماهنگی کامل با آمریکا باشد. به اعتقاد من آمریکاییها مقطع زمانی کنونی را برای درگیری با ایران مناسب نمیبینند. البته این به این معنا نیست که هیچوقت زمان را مناسب نمیبینند، اما اکنون زمان حمله نیست.