چین با تصمیم FATF علیه ایران مخالفتی نکرد / اقدامات عملی چین و روسیه مهم است نه بیانیه و نامه‌ها

کوروش احمدی در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما، در پاسخ به پرسشی درباره اینکه «نامه مشترک ایران با چین و روسیه صرفاً در سطح ادبیات اعلامی کشورهاست یا می‌تواند در حوزه اجرا و شورای امنیت نیز اثرگذار باشد»، اظهار کرد: در حال حاضر شاهد شکافی بی‌سابقه در شورای امنیت هستیم. در تاریخ شورای امنیت چنین شکافی نداشته‌ایم، چرا که معمولا وقتی پیش‌نویس قطع‌نامه‌ای مطرح می‌شود، اگر یکی از اعضای دائم آن را وتو کند، موضوع منتفی شده و پرونده بسته می‌شود.

اختلاف نظر چین و روسیه با غرب درباره احیای قطع‌نامه‌ها

وی با اشاره به این که در این موضوع با ۶ قطع‌نامه روبه‌رو هستیم و از آنجایی که حق وتو در ارتباط با اسنپ‌بک وجود نداشت و در چهارچوب بحث بازگشت‌پذیری تعهدات که طرفین از آن برخوردار بودند، ایران نیز تعهدات خود را بازنگری کرد و غنی‌سازی را از سر گرفت، تصریح کرد: غربی‌ها نیز این بازگشت‌پذیری را داشتند و می‌توانند بدون امکان وتو، به شرایط پیش از برجام بازگردند. اکنون یک طرف مدعی است که این شش قطع‌نامه احیا شده‌اند، در حالی که چین و روسیه می‌گویند احیا نشده‌اند.

دیپلمات پیشین ایران در سازمان ملل ادامه داد: در عمل باید دید روند امور چگونه پیش می‌رود و آیا چین و روسیه به‌طور علنی و صریح علیه مفاد این ۶ قطع‌نامه اقدام عملی خواهند کرد یا خیر. برای مثال، آیا معاملات تسلیحاتی که مطابق این قطع‌نامه‌ها ممنوع شده‌اند، با ایران انجام خواهند شد؟ اگر چنین شود، یعنی عملاً نقض قطع‌نامه‌ها رخ داده است.

احمدی عنوان کرد: با این حال، باید گفت که FATF اخیرا جلسه‌ای برگزار کرد. این نهاد ۳۷ عضو کشوری دارد که چین جزو آنهاست و حدود ۸ تا ۹ کشور عضو جنبش عدم تعهد نیز در آن حضور دارند. تصمیم‌گیری در FATF باید با اجماع صورت گیرد. یعنی یک کشور می‌تواند مانع تصمیم‌گیری شود. تاکنون هیچ‌یک از اعضای FATF از جمله چین و کشور‌های عضو عدم تعهد مانع تصمیم‌گیری درباره ایران نشده‌اند. در بیانیه FATF تأیید شد که قطع‌نامه‌های شورای امنیت بازگشته و از کشور‌ها خواسته شده است که بر مبنای این قطع‌نامه‌ها، در زمینه عدم اشاعه اقدامات لازم را در کشور خود اجرا کنند.

رفتار چین در FATF نشانه‌ای از تردید در اجرای تعهدات

وی با بیان اینکه چین می‌توانست در این وضعیت به مفاد نامه مشترک ایران، چین و روسیه پایبند باشد و مخالفت خود را اعلام کند، متذکر شد: اگر چین مخالفت می‌کرد، این تصمیم گرفته نمی‌شد. همچنین آن کشور‌های عضو عدم تعهد می‌توانستند مانع تصویب آن شوند و تصمیم مورد نظر اجرا نمی‌شد. اینکه می‌گویم باید دید در عمل چه می‌شود، به این معناست که صدور بیانیه و نامه، جای خود را دارد و در واقع بیانگر موضع سیاسی و اعلامی کشورهاست، اما مسئله اصلی این است که آیا در عمل نیز بر اساس همان مواضع رفتار می‌کنند یا نه؛ و این بخش، بسیار تعیین‌کننده و مهم است.