فاصله ۳۰ هزار تومانی ارز آزاد و مبادله‌ای رانت‌زا است

حجت الله صیدی در سی و پنجمین همایش بانکداری اسلامی اظهار داشت: انتظار داریم در آینده نزدیک با همکاری بانک مرکزی و بازار پول و سرمایه این تفاوت از بین برود.

وی با اشاره به نرخ بالای بهره در نظام بانکی نیز تصریح کرد: در بازار سرمایه باید به نرخ بهره توجه داشت و اگر نرخ سود بالا باشد، تولید قفل می‌شود و سرمایه‌ها از بازار مولد به غیر مولد می‌رود که باید در زمینه نیز فکر اساسی شود.

وی با بیان اینکه امروز حتی بزرگ‌ترین اقتصاد دنیا در تلاش است تا در برابر رقبای نوظهوری مانند چین، گروه‌های بریکس و شانگهای، موقعیت خود را حفظ کرده یا با آنها رقابت کنند، ادامه داد: این کشور‌ها نیز درگیر مسائل پیچیده‌ای هستند که آنها را در موقعیتی حساس قرار داده است. بنابراین، رشد اقتصادی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های کشورها، از جمله ایران، مطرح است.

صیدی با اشاره به اینکه در کشور ما نیز سال‌هاست که رشد اقتصادی به‌عنوان هدفی کلیدی از سوی مدیران و مقامات ارشد مطرح می‌شود، خاطر نشان کرد: عدد ۸ درصد به‌عنوان هدف نهایی بیان شده و این هدف‌گذاری کاملاً منطقی است، چرا که رشد اقتصادی، یعنی تغییر در تولید ناخالص داخلی، هم از نظر عددی و هم از نظر ثبات و پایداری اهمیت دارد.

وی با بیان اینکه ما در سال‌های اخیر با چالش‌های جدی در زمینه رشد اقتصادی مواجه بوده‌ایم، گفت: دغدغه بسیاری از فعالان اقتصادی، مدیران و مسئولان، همین موضوع است. رشد اقتصادی تفاوت میان دو رقم تولید ناخالص داخلی در دو بازه زمانی است. افزایش این شاخص نیازمند تشکیل سرمایه بوده و تشکیل سرمایه نیز مهم‌ترین مسئولیت بازار سرمایه محسوب می‌شود.

رییس سازمان بورس با اشاره به اینکه اگر بخواهیم مسئولیت اصلی بازار سرمایه را تعریف کنیم، باید بگوییم که تسهیل تشکیل سرمایه و افزایش نرخ سرمایه‌گذاری، وظیفه اصلی آن است و ادامه داد: این امر نیازمند حمایت از حقوق سهامداران، شفافیت، افزایش کارایی بازار و مواردی از این دست است.

وی تصریح کرد: تشکیل سرمایه همواره با همکاری دو بازوی مهم بازار‌های مالی تحقق یافته که شامل بازار سرمایه و بازار پول است. تاریخ نشان داده هر زمان این دو بازار هم‌افزا عمل کرده‌اند، تشکیل سرمایه به‌خوبی انجام شده است. در مقابل، هرگاه این همکاری ضعیف بوده، تشکیل سرمایه نیز با مشکل مواجه شده است.

صیدی با بیان اینکه اکنون اگر دو روی سکه اقتصاد کشور را نگاه کنیم، با دو تهدید و دو فرصت مواجهیم، خاطر نشان کرد: تهدید‌ها شامل تورم مزمن که وارد کانال جدیدی شده و کاهش ارزش پول ملی، که دغدغه اصلی اقتصاددانان، سیاست‌گذاران اقتصادی و حتی مسئولان سیاسی کشور است.

وی با برشماری فرصت‌ها نیز اظهار داشت: منابع و ذخایر عظیم سرمایه‌گذاری در ایران، از جمله معادن، نفت و گاز، جمعیت ۸۶ میلیونی و بازار منطقه‌ای ۵۰۰ میلیونی، امید و اشتیاق کارآفرینان و مردم، که با وجود همه مشکلات، همچنان به دنبال توسعه هستند، از فرصت‌های پیش روی اقتصاد کشور است.

رییس سازمان بورس نقطه مشترک این فرصت‌ها را که در سال‌های گذشته نیز اثبات شده، بحث تاب‌آوری دانست و افزود: خوشبختانه مردم و اقتصاد کشور ما در برابر چالش‌های بزرگ، تاب‌آوری قابل توجهی نشان داده‌اند. البته این تاب‌آوری گاهی با چالش‌های جدی مواجه می‌شود، اما عبور موفق از بحران‌ها نشان‌دهنده ظرفیت بالای کشور است.

وی این موفقیت را در گرو هم‌راستایی سیاست‌های مالی، پولی و بازار سرمایه عنوان کرد و ادامه داد: تجربه نشان داده هر زمان بازار پول و بازار سرمایه به یکدیگر نزدیک شده‌اند، وضعیت اقتصادی کشور بهبود یافته است. البته شاخص‌ها را نمی‌توان دستکاری کرد؛ شاخص‌ها خودشان واقعیت را نشان می‌دهند.

صیدی با اشاره به اینکه غیر از شرکت ملی نفت ایران، بیش از ۸۰ درصد بنگاه‌های اقتصادی کشور از نظر ارزش تولید در بورس حضور دارند، ادامه داد: وقتی صادرکنندگان با تفاوت قیمت ارز مواجه می‌شوند، واقعاً دچار مشکل شده و تلاش می‌کنند این تفاوت را جبران کنند. امیدوارم با همکاری بین بازار پول و بازار سرمایه، به نتیجه مطلوبی در این زمینه برسیم و این تفاوت‌ها کاهش یابد. چرا که این موضوع از جنس علوم اقتصادی است، نه از جنس مکاتب یا سلیقه‌های فردی. مسیر خود را پیدا می‌کند، چه بخواهیم چه نخواهیم.

وی با اشاره به اینکه نمی‌توان فقط سود شرکت‌ها در بورس یا خرید اوراق در صندوق‌ها را بررسی کرد، بلکه باید به نرخ بهره نیز توجه داشت، گفت: نرخ بهره مستقیماً بر تولید و بهای تمام‌شده تأثیر می‌گذارد. وقتی اوراق خزانه منتشر می‌کنیم، باید وضعیت بازار را بشناسیم. نرخ بهره، به ویژه نرخ اوراق دولتی و سپرده‌های بانکی که ریسک گریز محسوب می‌شوند، اگر بالا باشد، موجب تنگنای مالی می‌شود و سرمایه‌ها از بخش مولد خارج می‌شوند که چالش بزرگی است. این موضوع مثل یک پیچ نیست که با چرخاندن آن همه‌چیز درست شود؛ بلکه نیازمند اقدامات مهم و هماهنگ است.

رییس سازمان بورس با ابراز امیدواری نسبت به همکاری بنگاه‌ها، سیاست‌گذاران مالی، وزارت امور اقتصادی و دارایی، سازمان بورس و سایر نهاد‌های مرتبط، در شکل‌گیری نرخ بهره معقول و برانگیزاننده که به عبور از این شرایط کمک کند، گفت: در حوزه رمزدارایی‌ها، حضور آنها در نظام پولی کشور را باید پذیرفت و موضوعی واقعی است. اشتباه‌ترین کار این است که آن را نادیده بگیریم یا انکار کنیم. در کوتاه‌مدت می‌توان مقررات محدودکننده وضع کرد، اما در بلندمدت باید مقررات دقیق و منطقی تدوین شود.

وی با یادآوری این مطلب که بر اساس توافقی که با بانک مرکزی داشتیم، مقرر شد نظارت و تنظیم‌گری رمزدارایی‌ها برعهده سازمان بورس باشد و رمزپول یا رمزارز تحت نظارت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران قرار گیرد، اظهار داشت: امیدوارم در این زمینه نیز همکاری تنگاتنگ و موفقی شکل بگیرد، چرا که نمی‌توان رمزدارایی را به‌تنهایی اجرا کرد تا تکلیف رمزپول روشن نشده باشد.

صیدی با بیان اینکه شش‌ماهه دوم سال، دوره بسیار مهمی است، تصریح کرد: خوشبختانه در شهریورماه در جلسات مختلف مرور عملکرد سود و زیان شرکت‌ها و فروش دارایی‌ها انجام شد و برنامه‌ریزی برای نیمه دوم سال صورت گرفت. با وجود مشکلاتی مانند ناترازی‌های بزرگ در شش‌ماهه اول، که فقط ۴ تا ۴.۵ ماه فعالیت مؤثر داشتیم، شرکت‌ها با امیدواری در حال برنامه‌ریزی برای ادامه سال هستند. پیگیری‌های زیادی هم برای حل مشکلاتی مانند قطعی برق و گاز انجام شده است.

وی با بیان اینکه حداقل انتظار ما این است که برنامه‌ریزی‌ها مشخص، منظم و قابل پیش‌بینی باشند، خاطر نشان کرد: بطوریکه تولیدکننده بداند برق و گازش چه زمانی و به چه مدتی قطع خواهد شد تا بتواند تولید خود را مدیریت کرده و پاسخگوی تقاضای بازار باشد. این همان نقطه امیدواری ماست. وقتی به عملکرد صنایع مختلف در شش‌ماهه اول سال نگاه می‌کنیم، با وجود همه چالش‌ها، می‌بینیم که بسیاری از شرکت‌ها عملکرد قابل قبولی داشته‌اند.

رییس سازمان بورس تصریح کرد: گزارش‌های مربوط به این دوره نیز در مهرماه منتشر خواهد شد. البته وضعیت فعلی، وضعیت ایده‌آل یک اقتصاد شکوفا نیست؛ باید واقع‌بینانه نگاه کنیم. چالش‌ها همچنان وجود دارند، اما شرکت‌ها نسبت به گذشته بهتر پیش می‌روند. این پیشرفت، بدون تأمین مالی صحیح از سوی بازار پول و بازار سرمایه، امکان‌پذیر نیست. بازار باید بتواند نیاز‌های تولیدکنندگان را تأمین کند.

وی با تاکید بر اینکه بازار سرمایه باید نقش خود را در تأمین مالی بلندمدت و توسعه ایفا کند، اظهار داشت: از جمله اقدامات از طریق افزایش سرمایه، انتشار اوراق و سایر ابزار‌های مالی است. بنابراین، امیدوارم با سیاست‌های پولی و مالی کارآمدتر، بتوانیم سال موفق‌تری را پشت سر بگذاریم. در این شش‌ماهه دوم، فرصت مهمی پیش روی ماست تا کشور عزیز و دوست‌داشتنی‌مان ایران، همچنان سربلند و موفق در منطقه باقی بماند.