ایران اینترنشنال رسانه نیست، یک بلندگوی نیابتی است

محمد خدادی، در ارزیابی عملکرد رسانه‌ها در جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل، اظهار کرد: ما بیش از ۴۰ سال است که در جنگ رسانه‌ای قرار داریم؛ جنگی که عملا حمله به ذهن مردم ایران محسوب می‌شود با قدرت تخریبی بسیار بالا و با حداکثر ظرفیت در ابعاد مجازی، تلویزیونی و... در حال انجام است و هدف تخریب، تضعیف و نهایتا تجزیه ایران را دنبال می‌کند. خلاصه ی القائات دشمن در جنگ رسانه‌ای این است که فقط دیگر کشورها دارای نقاط قوت هستند و ما جز نقطه ضعف چیز دیگری نداریم و لذا باید دنبال تغییر نظام باشیم تا براندازی به عنوان هدف اعلام‌شده دشمن و تجزیه ایران به عنوان نتیجه اهداف تعیین‌شده آنان، محقق شود. 

وی ادامه داد: همان طور که در جنگ‌های نظامی، دشمن با تمام توان و متحدین خود وارد می‌شود و حتی از خاک کشورهای عربی علیه ما استفاده می‌کند، در جنگ رسانه‌‌ای نیز در حال استفاده از همین ظرفیت‌هاست. تمام بسترهای اطلاع‌رسانی در خدمت غرب است؛ کما اینکه به عنوان مثال شاهد بودیم پس از شهادت سردار سلیمانی، اینستاگرام تصاویر ایشان را حذف می‌کرد.

مدیرعامل اسبق خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) با اشاره به نقاط قدرت و ضعف رسانه‌های داخلی خصوصا در جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل، افزود: از جمله این نقاط قوت می‌توان به حضور قوی و گسترده، فعالیت همزمان همه رسانه‌ها و به ویژه انسان‌رسانه‌ها در داخل و خارج کشور، پوشش سریع اخبار و فعالیت ۲۴ ساعته با بالاترین ظرفیت، همت و مهارت اشاره کرد. اما نقاط ضعفی هم وجود داشت که مهم ترین آن، محدودشدن جریان تولید و نشر اطلاعات به داخل است. رسانه‌های ما باید از بعد محدود داخلی خارج شده و در سطح بین‌المللی فعالیت کنند. ما حتی رسانه منطقه‌ای هم نداریم. در این ۱۲ روز شاهد بودیم صدای رسانه‌های ما به خارج از کشور نمی‌رسید، چون به زبان خارجی کار نمی‌کردند. حتی یکی، دو رسانه انگلیسی‌زبان هم که داریم، کار حرفه‌ای انجام نمی‌دهند.

خدادی اضافه کرد: از دیگر نقاط ضعف جریان رسانه‌ای ما، دولتی‌بودن رسانه‌ها و محدودشدن آن‌ها به دفاع از عملکرد دستگاه متبوع‌شان است که این امر باعث ریزش و بی‌اعتمادی مخاطب می‌شود. اصولا در جهان رسانه‌ای که مستقیما از سوی دولت‌ها حمایت، نظارت و سیاست‌گذاری نشود، وجود ندارد و حمایت‌های دولتی از رسانه‌ها، بسیار ظریف و حرفه‌ای انجام می‌شود. همچنین در حالیکه رسانه‌های مطرح جهانی کیفیت را بر کمیت ترجیح می‌دهند، در ایران رسانه‌ها رسما ارگان دستگاه‌ها هستند و برایشان کمیت مهم‌تر از کیفیت است.

وی با بیان اینکه اکنون پنج کشور عضو شورای امنیت، هرکدام یک یا دو خبرگزاری دارند، عنوان کرد: اما ما به 41 خبرگزاری مجوز داده‌ایم و 90 رسانه هم مدعی اند که خبرگزاری هستند؛ در حالی که عملا حتی یک خبرگزاری حرفه ای هم نداریم. خبرگزاری، رسانه‌ای برای سایر رسانه‌هاست نه مردم عادی. لذا در حقیقت ما سایت‌های بزرگ را خبرگزاری می‌دانیم و جالب است که دانشگاه آزاد و وزارت‌های ورزش، آموزش‌وپرورش، نفت، بهداشت و... همه خبرگزاری دارند و فکر می‌کنند با داشتن خبرگزاری دیگر مشکل ارتباط با افکارعمومی حل شده است. 

مدیرعامل اسبق ایرنا با بیان اینکه ایراد دیگر رسانه‌های ما این است که کارکرد خبرنگاران ما هم محدود به پوشش اخبار و نهایتا مصاحبه تلفنی با افراد است، گفت: این در حالی است که مردم انتظار دریافت اطلاعات متفاوت از آنچه در شبکه‌های اجتماعی مشاهده می‌کنند را دارند. اکنون عملا فرقی نمی‌کند که مخاطب، یک کانال تلگرامی که اصلا سایتی هم ندارد و صرفا به بازنشر اخبار می‌پردازد را ببیند یا یک رسانه داخلی مرجع را رصد وند، زیرا خبرنگاران ما عمدتا کارکرد پوششی دارند، نه سوژه‌ای.‌

خدادی ادامه داد: از دیگر نقاط ضعف رسانه‌ای که خصوصا در جنگ 12 روزه تحمیلی خود را بیشتر نشان داد، استفاده صداوسیما و سایر رسانه‌ها از مدل رسانه‌ای سنتی است؛ یعنی در بهترین حالت پوشش اخبار حمله دشمن و پاسخ ما به آن و ارائه گزارش تلفات و نشر اظهارنظرات افراد مختلف آن هم به صورت گزینشی و متناسب با سیاست‌های خاص رسانه‌. البته این هم باید بخشی از محتوای رسانه باشد، اما انتظار مخاطب محدود به این اطلاعات نیست، بلکه انتظار دارد رسانه اطلاعات کافی را به او برای قضاوت‌کردن انتقال دهد.

وی اضافه کرد: به عنوان نمونه، رسانه‌ها می‌توانستند به واکاوی علل دشمنی اسرائیل با ایران و ایرانی، بازخوانی چرایی شروع جنگ نیابتی رژیم صهیونیستی با ایران از زمان جنگ تحمیلی تاکنون، ارتباط  این رژیم با منافقین و کومله و جریان ریگی، ماهیت آن در تهاجم به مردم، ماهیت نیابتی بودن این رژیم از سوی آمریکا و... بپردازند تا اهداف پلید دشمن برای مردم بازخوانی شود.

معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد دولت روحانی با اشاره به اقدامات رسانه‌ای دشمن، بیان کرد: اسرائیلی‌ها به دلیل توانایی نیروهای نظامی ایران و ضربات متعدد و شکنده به مراکز حساس رژیم، در ابتدا از جنگ رسانه‌ای جاماندند، اما در روزهای آخر جنگ، به محض اینکه ما حمله می‌کردیم، صهیونیست‌ها سریعا ایران را بمباران می‌کردند تا خبرشان برجسته‌تر از ما شود.

خدادی افزود: به علاوه در این جنگ، اسرائیل با رسانه‌های خود و القای حس تحقیر و ناتوانی، ذهن ۸۵ میلیون ایرانی را بمباران می‌کرد؛ کما اینکه در ۴۰ سال اخیر نیز سعی کردند این طور نشان دهند که مردم ایران جز مشکل و بدبختی چیزی ندارند و به همین دلیل بعضی از افرادی که از خارج به ایران می‌آیند، دچار شوک می‌شوند، زیرا ایرانی که شنیده بودند با آنچه که می‌بینند، کاملا متفاوت است. 

وی با بیان اینکه 85 میلیون ایرانی بعد از احساس تجاوز به خاک میهن، با موبایل‌های خود به میدان نبرد رسانه‌ای آمدند، اظهار کرد: حرکت خودجوش مردم، بسیاری از چهرهای معروف را نیز به میدان کشاند و جالب‌تر این که مردم در  دو جبهه نبرد رسانه‌ای داشتند؛ یکی با رسانه‌های غربی و اسرائیلی و دوم با رسانه‌های جریان برانداز که از حمله به خاک کشور حمایت می‌کرد.  

مدیرعامل اسبق ایرنا بیان کرد: نهایتا چون دشمن در شورش‌های مقطعی و جنگ رسانه‌ای با القائات به ذهن مردم در مورد تغییر تمامیت ارضی، سوریه شدن ایران و... موفق نشد، به جنگ نظامی و شهادت فرماندهان ما روی آورد که همین هم در راستای جنگ روانی و شکل دادن به اعتراضات در داخل بود تا به نوعی از داخل کشور، سربازگیری کند. البته با شوک ناشی از درایت مردم، همبستگی ملی، همکاری و همدلی ایرانیان داخل و خارج، شکست خورد. من اصلا اینکه برخی می‌گویند مردم فاقد سواد رسانه‌ای هستند را قبول ندارم‌، زیرا این مردم حتما سواد تشخیص اطلاعات را  دارند که به چنین فهم و درکی رسیده‌اند.  

خدادی همچنین با بیان اینکه ممیزی و سانسور رسانه‌ای بیشتر از اینکه در ایران باشد، در غرب و اسرائیل جریان دارد، گفت: چه کسی باور می‌کند تعداد کشته‌شدگان اسرائیل در حملات ۱۲ روز حمله ایران، در همان حدی باشد که صهیونیست ها  اعلام می‌‌کنند؟ اصلا سانسور بخش اصلی جریان امنیت اسرائیل است که بسیار هم حرفه‌ای عمل می‌کند. اما در ایران، تنها صدای سانسور بلندتر است و کسی هم این را پررنگ می‌کند که خودش سانسورچی واقعی است. جالب اینجاست که ممیزی تولید و نشر اطلاعات به منظور ممانعت از  درز اطلاعات مرتبط با امنیت ملی، در غرب رویه بسیار دقیق و چند لایه است. 

وی اضافه کرد: در ایران اما بیشتر از اینکه دستگاه‌های امنیتی اقدام به سانسور و اعمال ممیزی کنند، ناتوانی رسانه‌ها در پردازش سوژه باعث اشکال می‌شود.‌ رسانه‌های ما عمدتا یا از این طرف می‌افتند یا از آن طرف. اصلا نیازی نیست رسانه‌ها تصاویر محل‌های برخورد موشک و... را منتشر کنند تا باعث سوءاستفاده دشمن شود. مهارت رسانه این است که طوری وقایع این چنینی را پوشش دهد که به آن نقطه حساس نرسد.

معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد دولت روحانی با بیان اینکه یکی از ضعف‌ها این است که ما سازمان نظام خبرنگاری نداریم، اظهار کرد: بسیاری از خبرنگاران حتی یک کارت شناسایی ندارند که وقتی سر صحنه جنگ حاضر می‌شوند، نهادهای امنیتی بتوانند آنان را از جاسوس‌ها تشخیص دهند. تمام خبرنگاران باید یک کارت مشخص و دارای بارکد داشته باشند تا در چنین مواقعی بتوانند در میدان اقدام به پوشش خبری کنند و کاملا از رسانه شناسنامه دار و خبرنگار دارای مجوز باشد تا به کار خود بپردازند. 

خدادی با بیان اینکه ما در حوزه رسانه سه نیاز داریم، گفت: نخست اینکه جریان رسانه‌ای ما باید از کمیت در تعداد رسانه و محتوا دور شود و هم تعداد رسانه‌های دولتی بی خاصیت کاهش یابد و هم محتوای مبتنی بر نیاز مخاطب تولید کند تا اثر گذار باشد. همچنین باید حتما در ابعاد منطقه‌ای و جهانی، رسانه داشته باشیم و نهایتا نیازمند تقویت مهارت خبرنگاران خصوصا در زمینه خبرنگاری بحران هستیم. البته باید توجه کنیم که ما به لحاظ انسان‌رسانه نیز توان بالایی داریم. در این جنگ، تمام‌ مردم از هر قشری در قالب یک انسان‌رسانه به خدمت ایران آمدند و در نهایت اقتدار و توانمندی‌ نیروهای مسلح با قدرت مردم عجین شد و توانست این چنین شگفتی‌آفرینی کند.

وی با اشاره به عملکرد ضدرسانه‌ای شبکه‌هایی مانند ایران اینترنشنال، افزود: این شبکه اصلا رسانه نیست. رسانه محل تضارب آراست و هر جایی که بخواهد به صورت یک‌سویه و نیابتی کار خبر انجام دهد، دیگر اسمش رسانه نیست و صرفا یک بلندگوی نیابتی است. ایران اینترنشنال نیز همین گونه است و هیچ شباهتی به یک رسانه ندارد؛ شبکه‌ای که مدام در حال تولید فیک‌نیوز، شبه‌خبر، شایعه‌پراکنی، تحقیر و تضعیف، نگاه تک‌بعدی و... است، نامش رسانه نیست بلکه ظرفیتی برای عملیات روانی متناسب با سیاست‌های تعیین‌شده جریان امنیتی است که برایش سیاست‌گذاری می‌کند و درست و غلط محتوای تولیدشده هیچ اهمیتی برای آن ندارد. 

مدیرعامل اسبق ایرنا با بیان اینکه مردم نیز این را تشخیص داده‌اند، عنوان کرد: این درک مردم مختص به این ایام اخیر نیست، چرا که جنگ رسانه‌ای آمریکا و اسرائیل علیه مردم ایران، دهه‌هاست ادامه دارد. مثلا اگر در ماجرای اعتراضات سال‌های ۱۴۰۱، ۹۸ و... مردم خط فکری این شبکه‌های نیابتی را قبول کرده بودند که اکنون دیگر جمهوری اسلامی باقی نمانده بود. مردم ناراضی اند و بسیار به حاکمیت نقد دارند، اما در کنار آن دارای قوه تشخیص هم هستند و می‌دانند این جریانات رسانه‌ای نیابتی، دلسوز آنان نیستند بلکه دنبال منافع و اهداف کشورهایی مانند اسرائیل اند. 

معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد دولت روحانی با تأکید بر اینکه اکنون باید دوره جدیدی را آغاز کنیم، بیان کرد: بزرگترین ظلم این است که مانند گذشته باشیم و بزرگترین موفقیت این است که در روش‌ها تجدیدنظر کنیم. خصوصا که مردم از هر قشری، از این آزمون بزرگ سربلند بیرون آمده‌اند و حال نوبت ماست که اشتباهات گذشته را تصحیح کنیم.