نتانیاهو؛ غریبه‌ای در سفر خاورمیانه‌ای ترامپ

این گزارش ترجمه‌ای است از مقاله‌ی «Netanyahu is the odd man out in Trump's Middle East trip» که توسط اصلاحات نیوز تهیه شده است و به سفر اخیر ترامپ به خاورمیانه پرداخته می‌شود:

ترامپ در سفر به خاورمیانه، مراسم‌های با شکوهی را شرکت کرد، از سیاست‌های جدید آمریکا رونمایی و قرارداد‌های اقتصادی میلیارد دلاری با کشور‌های منطقه امضا کرد. ترامپ حتی از یک مسجد نیز بازدید داشت و ضمن تمجید از زیبایی آن، احساس غرورش را نسبت به «دوستانش» ابراز کرد. او گفت: «این فرهنگی خارق‌العاده است.»

لغو تحریم‌های سوریه؛ تصمیمی که اسرائیل را غافلگیر کرد

پیش از سفر ترامپ به سوی سه متحد کلیدی عرب ایالات متحده — عربستان سعودی، قطر و امارات متحده عربی — تنش‌ها میان او و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، در حال شدت گرفتن بود. در پایان سفر در روز جمعه، به نظر رسید که این تنش‌ها عمیق‌تر شده‌اند.

ترامپ طی چند روز گذشته با رهبر جدید سوریه — فردی که پیش‌تر از اعضای القاعده بوده و آمریکا برای دستگیری‌اش جایزه‌ای ۱۰ میلیون دلاری تعیین کرده بود — دیدار و در اقدامی جنجالی، لغو تحریم‌ها علیه سوریه را اعلام کرد. تصمیمی که مخالفت اسرائیل را به همراه داشت، اما بنا بر گزارش‌ها با توصیه محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، اتخاذ شد.

ترامپ در گفت‌و‌گو با خبرنگاران اعلام کرد که این تصمیم را با نتانیاهو در میان گذاشته و آن را مورد حمایت گسترده کشورها، به‌ویژه در خاورمیانه، دانست. او گفت: «فکر می‌کنم این تصمیم بسیار محبوب بوده، حداقل در منطقه چنین است.» ترامپ همچنین به گفت‌وگوهایش با بن سلمان و رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، اشاره کرد و گفت آنها این اقدام را برای حفظ تمامیت ارضی و بقای سوریه ضروری می‌دانند.

دعوت ترامپ از احمد الشرع برای پیوستن به توافق ابراهیم

یک روز پس از اعلام لغو تحریم‌ها، ترامپ در توصیف احمد الشرع، رئیس‌جمهور جدید سوریه، گفت: «جوانی جذاب و سرسخت است» و از این جنگجوی شورشی سابق خواست تا به توافق‌نامه‌های ابراهیم — موضوع کلیدی سیاست خارجی دولت اول ترامپ درباره عادی‌سازی روابط میان اسرائیل و برخی کشور‌های عربی — بپیوندد.

سایه توافق با ایران بر روابط واشنگتن–تل‌آویو

در جریان سفر اخیر به خاورمیانه، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، بار دیگر بر این موضوع تأکید کرد که دستیابی به توافق با ایران بسیار نزدیک است؛ هرچند جزئیاتی ارائه نکرد.

بمباران غزه هم‌زمان با گفت‌و‌گو‌های دیپلماتیک

در آستانه این سفر، دولت ترامپ اعلام کرد که به‌طور یک‌جانبه با گروه حماس توافقی برای آزادی آخرین گروگان زنده آمریکایی در غزه به دست آورده است.

ترامپ در واکنش به آزادی «ادان الکساندر» گفت: «امیدوارم این، آغاز گام‌های پایانی برای خاتمه دادن به این درگیری وحشیانه باشد.» او روز جمعه افزود: «به‌زودی خواهیم دید» که آیا اسرائیل قادر خواهد بود نزدیک به بیست گروگان زنده باقی‌مانده در غزه را آزاد کند یا خیر.

هم‌زمان با این تحولات، بنیامین نتانیاهو در جریان سفر ترامپ به منطقه، دستور بمباران غزه را صادر کرد؛ حملاتی که به گفته منابع محلی، در ۲۴ ساعت بیش از ۱۰۰ جانباخته بر جای گذاشت.

در پاسخ به پرسشی درباره برنامه‌های اسرائیل برای گسترش جنگ در غزه، در حالی که خود خواهان آتش‌بس است، ترامپ لحنی محتاطانه اتخاذ کرد و گفت: «فکر می‌کنم طی یک ماه آینده اتفاقات خوبی رقم خواهد خورد. ما باید به فلسطینی‌ها نیز کمک کنیم. می‌دانید، افراد زیادی در غزه در گرسنگی به‌سر می‌برند، پس باید هر دو طرف را در نظر گرفت.»

تردید‌ها در اسرائیل: آیا اتحاد بی‌قید و شرط با آمریکا پایان یافته؟

در همین حال، نگرانی‌ها در اسرائیل درباره احتمال دستیابی سریع ترامپ به توافق هسته‌ای با ایران در حال افزایش است؛ به‌ویژه با توجه به تأثیرگذاری فزاینده رهبران عرب بر نگاه و تصمیمات رئیس‌جمهور آمریکا.

یک منبع آگاه از روابط ترامپ و نتانیاهو اظهار داشت: «این سفر باعث عیان شدن شکاف بین آنها شده است.»

با این وجود، ترامپ در گفت‌و‌گو با خبرنگاران ادعا‌ها مبنی بر حاشیه‌رانده شدن اسرائیل — نزدیک‌ترین متحد منطقه‌ای آمریکا — را رد کرد و گفت: «روابط قوی با رهبران عربی برای اسرائیل بسیار مفید خواهد بود.»

دستاورد‌های اقتصادی سفر خاورمیانه

طی چهار روز دشوار برای توافق، رهبران عرب توانایی خود را در ارائه پیروزی‌های اقتصادی ملموس به ترامپ که می‌تواند در خارج از کشور به عنوان منفعت برای آمریکایی‌ها در داخل کشور به نمایش بگذارد، و همچنین استقبال‌های گرمی که از ترامپ داشتند، نشان دادند.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، روز جمعه در مسیر بازگشت به واشنگتن دی‌سی، در گفت‌و‌گو با خبرنگاران از سفرش به خاورمیانه ابراز رضایت کرد و گفت: «کاری که این رهبران در مدت‌زمانی نسبتاً کوتاه انجام داده‌اند، واقعاً چشمگیر است. آنها انسان‌هایی فوق‌العاده‌اند، رهبرانی بزرگ؛ سه رهبر برجسته؛ و احترامی که به کشور ما نشان داده شد، شگفت‌انگیز بود—چرا که هیچ‌کس را این‌گونه تحویل نمی‌گیرند.»

در حالی‌که ترامپ روابط خود با رهبران عرب را تحسین می‌کرد، ارتباط او با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، عمدتاً بر مسائل امنیت ملی متمرکز است؛ از برنامه هسته‌ای ایران گرفته تا جنگ در غزه و تغییرات در معادلات منطقه‌ای سوریه.

تا کنون اسرائیل ترجیح داده بسیاری از این نگرانی‌ها را در پشت پرده پیگیری کند — رویکردی که در دوران روسای‌جمهور پیشین آمریکا مانند باراک اوباما و جو بایدن نیز دیده می‌شد؛ حتی در حالی‌که آنها از «پیوند ناگسستنی» میان آمریکا و اسرائیل سخن می‌گفتند. با این‌حال، ایالات متحده همچنان حمایت قوی خود از اسرائیل را ادامه داده و ترامپ تجهیزاتی نظامی را ارسال کرده که دولت بایدن پیش‌تر تحویل آنها را متوقف کرده بود.

ترامپ، نزدیک‌ترین متحد اسرائیل در تاریخ آمریکا

در همین راستا، جیمز هیویت، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا، در بیانیه‌ای ترامپ را نزدیک‌ترین متحد اسرائیل در طول تاریخ این کشور خواند و اعلام کرد: «اسرائیل هرگز دوستی بهتر از رئیس‌جمهور ترامپ نداشته است. ما همچنان همکاری نزدیک خود را با اسرائیل ادامه می‌دهیم تا اطمینان حاصل کنیم گروگان‌های باقی‌مانده در غزه آزاد شوند، ایران هرگز به سلاح هسته‌ای دست نیابد، و امنیت منطقه‌ای در خاورمیانه تقویت شود.»

هیویت همچنین افزود: «همان‌طور که رئیس‌جمهور در هر دو دوره خود بار‌ها تأکید کرده، او کاملاً متعهد است که اجازه ندهد ایران به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند.»

در خصوص آینده روابط ترامپ و نتانیاهو، یکی از نزدیکان رئیس‌جمهور اظهار داشت که تعمیق روابط ترامپ با رهبران عرب در نهایت به سود اسرائیل خواهد بود، زیرا امنیت این رژیم از طریق روابط قوی با ایالات متحده تضمین می‌شود. او در عین حال به ویژگی همیشگی ترامپ اشاره کرد و گفت: «ترامپ همان کاری را می‌کند که خودش بخواهد.»