نفت و پتروشیمی
ادعای آتش‌سوزی نفت‌کش حامل نفت ایران در نزدیکی سنگاپور/ آیا ایران نفت را به نام دیگر کشورها صادر می‌کند؟
دو نفت‌کش بزرگ در آب‌های سنگاپور، پس از برخورد با یک‌دیگر دچار آتش سوزی شدند. بنا بر اظهارات مقامات سنگاپور، این دو نفت‌کش به مقصد چین در حال حرکت بودند و یکی از آن‌ها حامل دو میلیون بشکه نفت ایران بوده است. آیا این ادعا صحت دارد؟
برخورد دو کشتی حامل نفت خام به مقصد چین در نزدیکی سنگاپور موجب آتش‌سوزی در هر دو کشتی شده است.
آن طور که رویترز گزارش داده، به گفته مقامات سنگاپوری و یکی از اپراتورهای نفت‌کش، دو نفت‌کش بزرگ، یکی با پرچم سنگاپور به نام هافنیا نایل و دیگری با پرچم سائوتومه و پرینسیپ با نام «سیریز۱»، روز جمعه پس از برخورد در نزدیکی سنگاپور، بزرگ‌ترین بندر سوخت‌رسانی جهان، در آتش سوختند.
سنگاپور بزرگ‌ترین مرکز تجارت نفت و در واقع هاب تجارت نفت آسیا بوده و بزرگ‌ترین بندر ذخیره‌سازی نفت در جهان را داراست. آب‌های اطراف سنگاپور نیز از آبراه‌های تجاری حیاتی در میان شلوغ‌ترین خطوط دریایی جهان بین آسیا، اروپا و خاورمیانه است.
نکته مورد توجه آن است که رویترز گزارش داده که نفت‌کش «سیریز۱» حامل دو میلیون بشکه نفت ایران به مقصد چین بوده است.
فروش نفت در شرایط تحریمی
اس اند پی گلوبال در گزارشی در ماه آوریل اعلام کرد که چین حدود ۹۰ درصد از صادرات نفت خام ایران را اغلب با تخفیف‌های ویژه خریداری می‌کند. از سوی دیگر صادرات نفت ایران به چین اغلب از طریق مجاری قانونی صورت نمی‌گیرد.
پیش‌تر رویترز در گزارشی مدعی شده بود که چین راهی برای واردات نفت از کشورهای تحت تحریم ایجاد کرده و در عین حال سیستم مالی غرب و خدمات کشتی‌رانی را دور می‌زند. این کشورها نفت را با استفاده از تانکرهای ناوگان تیره به چین می‌فرستند و از طریق بانک‌های کوچک چینی پرداخت‌ها را به رنمینبی (پول رایج در چین) دریافت می‌کنند. تانکرهای ناوگان تاریک برای جلوگیری از شناسایی بدون فرستنده کار می‌کنند.
میشل ویز بوکمن، تحلیل‌گر ارشد در موسسه لویدز لیست، مدعی شده است که منطقه‌ای که نفت‌کش «سیریز۱» در آن لنگر انداخته، به این معروف است که توسط کشتی‌های به اصطلاح ناوگان تاریک برای انتقال نفت ایران استفاده می‌شود.همچنین این نفت‌کش مکررا در انتقال یا حمل نفت ایران در شرایطی که تحریم‌ها علیه ایران را دور بزند، شرکت داشته است.
سابقه استفاده از نفت‌کش «سیریز۱» در دور زدن تحریم
آن طور که رویترز گزارش داده، منابع کشتی‌رانی گفته‌اند که این نفت‌کش در سال‌های اخیر در انتقال نفت ونزوئلا به چین، در شریط تحریمی ونزوئلا، نقش داشته است.
این نفت‌کش مالک چینی دارد که در رابطه با ادعاهای مطرح‌شده تا کنون پاسخی ارائه نکرده است. اما آن‌طور که مقامات چین بارها اعلام کرده‌اند که با تحریم‌های یک‌جانبه مخالفند. به نظر می‌رسد برای تامین نفت مورد نیاز خود و با سوءاستفاده از شرایط تحریمی کشورهای نفت‌خیز، تا کنون اقدامات بسیاری به جهت واردات نفت از این کشورها در دستور کار قرار داده است.
رویترز تخمین زده که بیش از ۸۵۰ نفت‌کش ناوگان سایه‌ای که نفت را از کشورهایی مانند ایران، ونزوئلا و همچنین روسیه که محدودیت‌های متعددی بر صادرات نفت خود دارد، حمل می‌کنند.
در چنین شرایطی مسائل ایمنی به دلیل قدیمی بودن و کنترل نشدن کشتی‌هایی که به جهت مبادلات غیررسمی به کار می‌رود، در حال افزایش است. از سوی دیگر مشخص نیست چه کسی «سیریز۱» را بیمه می کند، چرا که این بیمه توسط ارائه دهندگان سطح بالا مانند موسسه گارد که بیمه عمومی و محصولات را برای طیف متنوعی از شرکت‌ها فراهم می‌کند، پوشش داده نمی‌شود.
فروش نفت در شرایط تحریمی
پس از تشدید تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران، بحث‌هایی در ارتباط با فروش نفت ایران از طریق دور زدن تحریم‌های بین‌المللی، بالا گرفت؛ از صحبت‌ها در رابطه با تخفیف‌های ویژه نفتی، حمل و نقل از طریق کشتی‌های ناوگان تیره تا مبادلات کالا به کالا به دلیل مشکلات ارزی.
موضوع تخفیف نفتی و مشکلات صادرات نفت ایران در شرایط تحریمی، موضوعی است که تا کنون توسط کارشناسان بسیاری مطرح شده است. آن طور که پیش‌تر فرشید شکرخدایی، عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز مطرح کرد: پالایشگاه‌های متفاوتی نفت ایران را خریداری می‌کنند و در هنگام انتقال وجه پول نفت به داخل کشور با مشکلات اساسی روبه‌رو هستند. برای مثال کالا از محل منابع ایران در کشور مقصد حساب می‌شود یا کشور مقصد، کالاهایی مانند برنج، خودرو و موارد دیگری به جای نفت به ایران می‌دهند.
مشکلات وصول درآمد نفتی با توجه به تحریم‌های بین‌المللی و تخفیف‌هایی که ایران برای فروش نفت به کشورهایی مانند چین اعطا می‌کند، منجر می‌شود که مبادلات نفتی ایران دارای شفافیت لازم نباشد و گمانه‌زنی‌ها در این رابطه فراوان باشد. با این حال وزارت نفت طی بیانیه‌ای اعلام کرد که هیچ‌کدام از نفتکش‌های آسیب‌دیده مرتبط با ایران نبوده‌اند و هیچ یک نیز حامل نفت خام ایران نبوده است.
/تجارت نیوز
