ریزگردهای خودی

نجمه جمشیدی/روزنامه‌نگار

اما زندگی در جلگه خوزستان باوجود این نعمت‌های خدادادی به کابوسی برای مردمانش تبدیل شده است.  عرصه چنان بر مردم خوزستان تنگ شده که مهاجرت را به ماندن در زادگاه خود ترجیح داده‌اند.  خوزستان یکی از استان‌هایی در کشور است که بیش از هر منطقه دیگر،  درگیر ریزگردهاست.  ریزگردهایی که علاوه‌بر گرد و غبار،  قطعی آب و برق را نیز درپی دارد.

در دهه 80 مردم كشور با واژه ريزگرد آشنا شدند و مردم جلگه خوزستان، آن را با تمام وجود لمس كردند. بخشي از اين ريزگردها منشأ خارجي و بخش ديگري از آن منشأ داخلي دارند. براساس آمار در سال 68 ، چشمه‌هاي توليد گرد و خاك در منطقه عراق و سوريه 6 چشمه بوده اما درحال حاضر به بيش از 300 چشمه افزايش يافته است. افزايش گرد و خاك خوزستان در اوايل دهه 80 به اين مساله باز مي‌گردد. اما اتفاقات جديدي درباره آلايندگي گرد و خاك خوزستان رخ داده است. ذرات كوچك‌تر از 2.5 ميكرون بسيار افزايش يافته و اين بار آلايندگي ارتباط چنداني با ريزگرد‌ها با منشأ خارجي ندارد وحدود 90 درصد‌ آن منشأ داخلي دارند.

گرد و غبار با منشأ داخلي به‌دليل خشكي تالاب‌ها، خشكسالي، رها شدن اراضي كشاورزي، بارگذاري‌هاي اشتباه منابع آبي بالادست سد مارون در حوزه آبريز رودخانه زهره، انتقال بخشي از آب سد كوثر براي كشاورزي به استان فارس، شهر نورآباد ممسني، استان كهگيلويه و بويراحمد و شهر بهبهان، رخ داده است. تمامي اين اقدامات موجب خشكي رودخانه زهره شده است. اين خشكي،چشمه‌هاي توليد گرد و خاك رادر پايين دست رودخانه و دشت سيجان به‌وجود آورده است. همچنين به‌دليل فاصله بسيار كم شهرهاي اهواز و آبادان با رودخانه زهره ، در مواقعي كه جهت باد از سمت جنوب به شمال است، شاهد پديده گرد و خاك و بحران در شهرهاي اهواز و آبادان هستيم.

طبق گزارش اداره منابع طبيعي استان خوزستان، 350 هزار هكتار كانون‌ فرسايش بادي در خوزستان وجود دارد. اعتبار مهار اين كانون‌هاي فرسايش بادي معادل يك درصد تثبيت آن‌هاست. با اعتباري كه در این سال‌ها براي مقابله با ريزگردها اختصاص داده‌اند، مهار كانون‌هاي فرسايش بادي، بيش از 100سال به‌طول مي‌انجامد.