زلزله

بر اساس آخرین گزارش موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، کشور در نخستین هفته شهریورماه (۱ تا ۷ شهریورماه) امسال ۱۰۱ بار لرزید.

استاد پژوهشگاه زلزله ‌شناسی هشدار داد: با ادامه تغییرات اقلیمی و تشدید خشکسالی، احتمال افزایش زلزله ‌های کم‌ژرفا در مناطق حساس مانند تهران و اطراف دریاچه ارومیه وجود دارد. اما با مدیریت صحیح منابع آب و برنامه‌ریزی شهری، می‌توان این مخاطرات را کاهش داد.

طبق آخرین گزارش مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، شبکه‌های لرزه‌نگاری مرکز لرزه‌نگاری کشوری در بازه زمانی ۲۵ تا ۳۱ مردادماه ۱۴۰۴ در مجموع ۱۱۹ زمین‌لرزه را ثبت کردند که در مقایسه با هفته گذشته با افزایش ۳۲ زمین لرزه در هفته پایانی روبه‌رو بود.

در حالی که ایران‌زمین، در بازه زمانی ۴ تا ۱۰ مردادماه امسال ۱۶۳ زلزله و از ۱۱ تا ۱۷ مردادماه، ۱۱۷ زلزله را پشت سر گذاشت، هفته گذشته و در بازه زمانی ۱۸ تا ۲۴ مردادماه، ۸۷ زمین‌لرزه را تجربه کرد.

از تاریخ ۱۱ الی ۱۷ مرداد ۱۴۰۴ تعداد ۱۱۷ زمین‌لرزه در سطح کشور توسط مرکز لرزه‌نگاری کشوری مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران ثبت گردید.

شهردار اسبق تهران گفت: ابتدا تصور می‌شد گسل ری انرژی کمتری آزاد می‌کند و اولویت ندارد، اما تحقیقات بعدی نشان داد این برداشت اشتباه است؛ زیرا تفاوت کیفیت ساخت‌وساز، نوع شهرسازی و میزان آسیب‌پذیری در جنوب و شمال تهران بسیار بالاست.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی گفت: رخداد زمین لرزه‌ها، طبیعی‌ترین انتظار از این عارضه‌های تکتونیکی است که اتفاق می‌افتد و به طور متوسط هر ۱۰ سال شاهد یک زلزله ویرانگر بزرگ در کشور هستیم.

سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور گفت: بیش از ۵۶ مخاطره‌ی طبیعی در کشور ما تجربه شده است که نشان‌دهنده‌ی تنوع بالای مخاطرات است؛ مانند سیل، زلزله ، موج گرما، موج سرما، فرونشست زمین، طوفان، بهمن، و سایر پدیده‌ها.

عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله ‌شناسی گفت: هنگامی که آب از چاه‌های عمیق پمپاژ می‌شود، فشار در سفره آب زیرزمینی از رسوبات رویی، کاهش می‌یابد. با حذف آب، رسوبات فشرده و ته‌نشین می‌شوند و این عمل منجر به فرونشست زمین می‌شود. این می‌تواند باعث شود سطح زمین به تدریج پایین بیفتد. فرونشست توزیع تنش در پوسته زمین را تغییر می‌دهد. اگر منطقه‌ای دچار فشردگی درخورتوجهی شود، کاهش فشار می‌تواند تنش را در امتداد گسل‌ها کاهش دهد یا برعکس، می‌تواند تنش را در سایر قسمت‌های گسل افزایش دهد. اگر شرایط مناسب باشد، تغییرات تنش ناشی از فرونشست ممکن است باعث حرکت در یک گسل موجود و منجر به زلزله شود، به خصوص اگر گسل در نزدیکی نقطه شکست خود باشد.

عضو هیات علمی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله ‌شناسی گفت: کاهش سطح آب‌های زیرزمینی و فرونشست زمین می‌تواند در وقوع زلزله تأثیرگذار باشد. از نظر مهندسی خاک می‌توان دلایل خوبی برای تشدید این پدیده استخراج کرد، اما به چه مقدار و درصدش، حقیقتا غیرقابل بیان و جمع‌بندی است.

طی روز‌های اخیر، در رشتخوار خراسان رضوی زلزله ‌ای با شدت ۵ ریشتر حادث شد که در مشهد نیز احساس شد و در پنج شهرستان نزدیک به کانون زمین‌لرزه، ۲۹ نفر دچار مصدومیت جزئی شدند. شهرستان کرج نیز شنبه‌شب (۱۳ اردیبهشت ۱۴۰۴) درپی وقوع زمین‌لرزه در منطقه ماهدشت این شهرستان، لرزید که شدت این زمین‌لرزه ۴.۱ ریشتر اعلام شد.

یک استاد دانشگاه گفت: در این منطقه (دشت ماهدشت) مایعات تخلیه شده فشار منفذی را در عمق تغییر می‌دهد و تنش موثر در امتداد گسل‌های لرزه‌ای را عوض می‌کند و باعث افزایش فعالیت لرزه‌ای می‌شوند. از پیامد‌های ناشی از افت سطح آب زیرزمینی فرونشست زمین در دشت شهریار و ملارد و فعال شدن مجدد گسل‌های فعال این پهنه است.

یک استاد دانشگاه گفت: در این منطقه (دشت ماهدشت) مایعات تخلیه شده فشار منفذی را در عمق تغییر می‌دهد و تنش موثر در امتداد گسل‌های لرزه‌ای را عوض می‌کند و باعث افزایش فعالیت لرزه‌ای می‌شوند. از پیامد‌های ناشی از افت سطح آب زیرزمینی فرونشست زمین در دشت شهریار و ملارد و فعال شدن مجدد گسل‌های فعال این پهنه است.

یک استاد دانشگاه گفت: در این منطقه (دشت ماهدشت) مایعات تخلیه شده فشار منفذی را در عمق تغییر می‌دهد و تنش موثر در امتداد گسل‌های لرزه‌ای را عوض می‌کند و باعث افزایش فعالیت لرزه‌ای می‌شوند. از پیامد‌های ناشی از افت سطح آب زیرزمینی فرونشست زمین در دشت شهریار و ملارد و فعال شدن مجدد گسل‌های فعال این پهنه است.

یک استاد دانشگاه گفت: در این منطقه (دشت ماهدشت) مایعات تخلیه شده فشار منفذی را در عمق تغییر می‌دهد و تنش موثر در امتداد گسل‌های لرزه‌ای را عوض می‌کند و باعث افزایش فعالیت لرزه‌ای می‌شوند. از پیامد‌های ناشی از افت سطح آب زیرزمینی فرونشست زمین در دشت شهریار و ملارد و فعال شدن مجدد گسل‌های فعال این پهنه است.

یک استاد دانشگاه گفت: در این منطقه (دشت ماهدشت) مایعات تخلیه شده فشار منفذی را در عمق تغییر می‌دهد و تنش موثر در امتداد گسل‌های لرزه‌ای را عوض می‌کند و باعث افزایش فعالیت لرزه‌ای می‌شوند. از پیامد‌های ناشی از افت سطح آب زیرزمینی فرونشست زمین در دشت شهریار و ملارد و فعال شدن مجدد گسل‌های فعال این پهنه است.

عضو هیات علمی پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله گفت: تقریباً می‌توان گفت که تمام پهنه ایران، ناحیه‌ای زلزله ‌خیز و خطرناک است. حال اینکه این خطر را چگونه تعریف کنیم، تفاوت‌هایی دارد. اما آنچه مشخص است، این است که باید برای تمام کشور، برنامه آمادگی در برابر زلزله داشته باشیم. چراکه بیش‌تر مناطق کشور روی گسل‌های فعال قرار دارند و این گسل‌ها نیز بار‌ها نشان داده‌اند که می‌توانند زلزله ‌های شدیدی را ایجاد کنند. ما هر روز شاهد زلزله ‌هایی در گوشه و کنار کشور هستیم.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی گفت: دو زلزله روز جمعه که با بزرگی ۳ و ۳.۱ ریشتر به فاصله نیم ساعت رخ داد، زمین لرزه‌های مخرب تلقی نمی‌شوند، اما آژیر و هشداریست که این گسل‌ها فعالند و امکان ایجاد زلزله ‌های به مراتب مخرب‌تر وجود دارد.