علت افزایش قیمت طلا و ارز طی روز‌های گذشته چیست؟

بهاءالدین حسینی هاشمی در رابطه با نوسانات اخیر بازار ارز و طلا، با اشاره به جهش قیمت جهانی طلا اظهار کرد: قیمت اونس یکی از بنیادی‌ترین عوامل اثرگذار بر بازار داخلی است؛ در واقع دو عامل اصلی موجب رشد قیمت طلا و سکه در کشور قیمت اونس جهانی و اتفاقات سیاسی و اقتصادی کشور است که موجب افزایش انتظارات تورمی می‌شود.

وی ادامه داد: در هفته‌های اخیر با توجه به تنش‌های ژئوپلیتیک در سطح جهان از جمله تشدید رقابت میان دو قطب قدرت جهانی چین و آمریکا، تشدید درگیری ایالات متحده با ونزوئلا، جنگ روسیه و اوکراین و تحولات خاورمیانه شاهد افزایش تقاضای جهانی برای طلا بوده‌ایم که بسیاری از کشور‌ها ترجیح دادند بخشی از ذخایر ارزی خود را به طلا تبدیل کنند تا پشتوانه پول ملی‌شان تقویت شود.

این کارشناس ارشد مسائل پولی و ارزی با اشاره به صندوق‌های بزرگ بازنشستگی نیز تصریح کرد: حتی صندوق‌های بزرگ بازنشستگی مانند صندوق‌های ژاپن یا چین که از بزرگ‌ترین دارندگان اوراق قرضه آمریکا هستند، به‌تدریج بخشی از دارایی‌های خود را به طلا تبدیل می‌کنند. این روند نشانه‌ای از نگرانی عمومی نسبت به آینده اقتصاد جهانی است که این امر باعث افزایش تدریجی قیمت اونس شده است. طبیعتا این صعود بر بازار طلا و سکه ایران نیز اثر گذار بود.

حسینی‌هاشمی در بخش دیگری از سخنان خود در رابطه با تاثیر ابهامات اخیر در تعامل ایران با نهاد‌هایی بین‌المللی بر بازار ارز گفت: هرگونه خبر منفی در ارتباط با مسائل بین‌المللی و سیاسی، سطح انتظارات تورمی را بالا می‌برد. اقتصاد ایران به اتفاقات بیرونی و درونی بسیار حساس است که در چنین شرایطی مردم برای حفظ ارزش دارایی خود به سمت بازار‌هایی می‌روند که قابلیت ذخیره ارزش داشته باشد که این رفتار موجب افزایش تقاضا و رشد قیمت‌ها شد.

وی تاکید کرد: در حال حاضر بانک مرکزی باید با استفاده از روش‌های مدرن و جدید بازار را کنترل و از دست سوداگران خارج کند، تا اعتماد مردم مجدد به بازار‌های داخلی جذب و از نوسانات شدید جلوگیری گردد.

وی در ادامه گفت: بانک مرکزی باید تمرکز خود را بر کنترل حجم نقدینگی، نظارت موثر بر نظام پولی و بانکی و درنهایت ایجاد ثبات در ارزش پول ملی قرار دهد. رشد نقدینگی باید متناسب با رشد واقعی اقتصاد باشد و اگر کمبود منابع وجود دارد باید از ابزار‌هایی مانند انتشار اوراق و تامین مالی صحیح استفاده شود.

حسینی‌هاشمی با اشاره به اخبار منفی موجود در سطح جامعه تصریح کرد: اخبار منفی که در روز‌های گذشته منتشر شده بود باعث افزایش نوسانات در بازار ارز و طلا شد؛ به طوری که افزایش قیمت بنزین اثرات روانی منفی در بازار ایجاد کرد و بهانه‌ای برای افزایش انتظارات تورمی در تمامی بخش‌ها شد، این در حالی است که نرخ کنونی بنزین در ایران حتی از هزینه عرضه آن نیز پایین‌تر است.

وی با اشاره به اقدامات دولت در حوزه ارز و طلا، گفت: دولت باید قبل از هر چیز سیاست ترمیم درآمد‌ها را اجرا می‌کرد تا قدرت خرید مردم متناسب با تورم افزایش یابد. اگر دستمزد‌ها متناسب با تورم رشد کنند و همزمان نقدینگی کنترل شود، دیگر مسائلی مانند افزایش قیمت بنزین نمی‌تواند چنین آثار گسترده‌ای بر قیمت‌ها در بازار ارز و طلا ایجاد کند.

مدیرعامل اسبق بانک صادرات ایران افزود: در فضای فعلی، هر خبر منفی می‌تواند به سرعت در جامعه اثر بگذارد و انتظارات تورمی را تشدید کند. زمانی که ارزش بازار یک کالا بیش از ارزش ذاتی آن افزایش می‌یابد، این بخش اضافی صرفا ناشی از انتظارات تورمی و آثار روانی است. مردم حتی با قیمت‌های بالاتر نیز حاضر به خرید می‌شوند، زیرا نگران آینده ارزش پول ملی هستند که در نتیجه نوسانات در بازار‌های داخلی افزایش می‌یابد.

حسینی‌هاشمی در رابطه با افزایش مقطعی قیمت دلار در روز‌های اخیر، وی گفت: در یک دوره کوتاه‌مدت، قیمت دلار تا محدوده ۱۰۰ هزار تومان هم افزایش یافت و پس از کاهش تنش‌ها به محدوده پایین‌تر بازگشت. این نشان می‌دهد که بخش عمده نوسانات ارزی ناشی از هیجانات روانی و فضای جنگ روانی است. دشمنان ایران به‌ویژه آمریکا و رژیم اسرائیل، همواره تلاش می‌کنند با ایجاد جنگ روانی و القای ترس، فضای اقتصادی کشور را بی‌ثبات نشان دهند. سایه جنگ تاثیر بسیار مخربی می‌تواند بر بازار بگذارد.

وی ادامه داد: یکی دیگر از عوامل مهم، خروج سرمایه در شرایط نااطمینانی است. با وجود آنکه درآمد ارزی ایران کم نیست؛ اما به دلیل بزرگ‌نمایی در واردات و کوچک‌نمایی در صادرات، بخشی از ارز از کشور خارج می‌شود یا در مسیر‌های غیرشفاف جابه‌جا می‌گردد که این مسئله باعث فشار مضاعف بر بازار ارز می‌شود و باید جلوی آن گرفته شود.

این کارشناس ارشد مسائل پولی و بانکی در پایان تاکید کرد: بازار ایران همواره با نوسانات کوتاه‌مدت، اما مستمر مواجه است؛ نوساناتی شبیه به یک منحنی سینوسی که تحت تاثیر اخبار سیاسی، تحولات بین‌المللی، سیاست‌های داخلی و رفتار‌های روانی شکل می‌گیرد. اگر ثبات اقتصادی، کنترل نقدینگی و شفافیت در سیاست‌گذاری تقویت شود، می‌توان دامنه این نوسانات را کاهش داد.