صداوسیما به راحتی می‌تواند تمام مخارج خود را تامین کند، بودجه دولتی ندهید

محمد مهاجری، با تاکید بر اینکه باید بودجه براساس عملکرد و در فرایند نظارتی اتفاق بیفتد، می‌گوید دولت باید به سمت کوچکتر شدن، نه صرفاً به معنای قوه مجریه که به معنای حاکمیت، حرکت کند.

در ادامه متن کامل این مصاحبه را می‌خوانید:

*‌دولت در فصل ارائه بودجه قرار دارد و یک‌بار دیگر بودجه نهاد‌های خاص و گروه‌هایی که سهم بالایی از ثروت کشور را در اختیار دارند.» در این بین ما با دو موضوع مواجه هستیم؛ اول اینکه دولت درقبال نهاد‌های خاص با بودجه بسیار زیاد چه مسئولیتی دارد و چگونه می‌تواند سهم آنها را از بودجه‌های دولتی کاهش دهد؟

در سال‌های ۱۴۰۴ و ۱۴۰۵ با وضعیت بودجه‌ای بغرنجی در کشور روبه‌رو هستیم که بخش عمده آن ناشی از جنگ و تداوم تحریم‌ها است. از سوی دیگر کمبود برق و گاز در تابستان و زمستان بخش صنعت کشور را نیز دچار اختلال کرده است و زمانی که بخش‌های مالیات‌پرداز کشور در تولید مشکل داشته باشند، تاثیر خود را بر سیستم مالیات نیز خواهند گذاشت و دچار نقصان خواهد کرد و درآمد‌های کشور کاهش خواهد یافت. در چنین شرایطی دولت حتی برای تامین نیاز‌های عادی هم با مشکل روبه‌رو است. بخش عمده بودجه کشور بودجه جاری است و سهم بزرگی از آن نیز برای پرداخت حقوق و دستمزد کارمندان و شرکت‌های دولتی خرج می‌شود.

در چنین شرایطی دولت باید مدیریت جدی‌تری در تدوین بودجه داشته باشد. بودجه‌ای که برای سال ۱۴۰۵ تدوین خواهد شد، قطعاً انقباضی است و باید توجه کنند که  احتمال ادامه و گسترش تحریم‌ها وجود دارد. به همین دلیل ممکن است صادرات نفت و حتی صادارت محصولات پتروشیمی نیز با مشکل مواجه شوند. در نتیجه بودجه باید با توجه به خطرات موجود تدوین شود که حداقلی هم خواهد بود. آقای پزشکیان نیز اخیراً اشاره کردند که مجلس باید کمک کند تا بودجه بدون کسری تدوین شود.

در چنین شرایطی دولت حتی هزینه‌های ضروری را نیز باید کاهش دهد، قطعاً حقوق و دستمزد مشمول این موضوع نمی‌شود، اما چاره‌ای نیست جز اینکه برای دستگاه‌هایی که بر بودجه دولت تحمیل هستند بودجه‌های حداقلی در نظر گرفته شود. مشخصاً در مورد صداوسیما معتقدم به راحتی می‌تواند تمام هزینه‌های خود را تامین کند و علاوه بر آن مازاد درآمد نیز داشته باشد، اما بنابر دلایل متعددی این سازمان بیشتر سازمان مصرفی است، بنابراین، این قبیل سازمان‌ها باید در شرایط کنونی به سمت کوچکتر شدن و کاهش بودجه بروند.

آقای رئیس‌جمهور به نکته‌ای اشاره کردند که در بخش ریاست‌جمهوری فقط ۴۰۰ نفر از چهار هزار نفر پرسنل موجود کافی هستند، اما در دیگر بخش‌ها نیز با مازاد قابل توجه پرسنل نیروی انسانی مواجه هستیم و دولت اگر بتواند با استفاده از روش‌هایی این میزان کارمند را کاهش و به سمت بخش خصوصی کارآمد بفرستد، راه‌گشا خواهد بود. برخی از نهاد‌هایی که به آنها اشاره کردید که شاید سرجمع بودجه آنها عدد خیلی بالایی نباشد، اما از نظر افکار عمومی این ارقام ولو پایین، به این دلیل که به سازمان‌های ناکارآمد پرداخت می‌شود، برجسته می‌شوند و افکار عمومی پرداخت بودجه به آنها را نمی‌پسندد. آقای رئیس‌جمهور می‌گویند که بودجه باید تابعی از عملکرد دستگاه‌های اجرایی باشد، بنابراین، این دستگاه‌ها هم اگر خروجی و برون‌دادی دارند باید در این مسیر قرار بگیرند تا بودجه در حد کارکرد خود دریافت کنند.

در مورد جا‌هایی مانند آستان قدس و دیگر سازمان‌ها، بسیاری از اینها سازمان‌های تجاری هستند و اگر در مدیریت توانمند قرار بگیرند می‌توانند خودشان هزینه‌هایشان را پوشش دهند. اگر به سمت دولت کوچکتر پیش می‌رویم نه صرفاً به معنای قوه مجریه که به معنای حاکمیت، باید به سمت کوچکتر شدن و محدود شدن سازمان‌های حاکمیتی پیش برویم و آنها نیز از امکانات و پرسنل کم کنند تا باری که بر بودجه کشور تحمیل می‌کنند کم شود.

*‌دوم، درباره نگاه مردم به این موضوع و برداشتی که از این بودجه‌ریزی دارند، چگونه باید اطلاع‌رسانی و شفاف‌سازی لازم درباره بودجه موسسات و نهاد‌های مختلف انجام گیرد؟

بودجه براساس عملکرد، که آقای رئیس‌جمهور از آن اسم می‌برد، باید حتماً در یک فرایند نظارتی اتفاق بیفتد. سازمان‌هایی که بودجه می‌گیرند بدون اینکه گزارشی به مجلس و مردم بدهند و در واقع مکان‌هایی صرفاً برای مصرف باشند، می‌شود نظارت مجلس بر آنها را تقویت کرد و نظارت مردمی و عمومی و رسانه‌ها نیز باید بر آنها تقویت شود. در واقع باید این نهاد‌ها را به سمت پاسخگویی بیشتر سوق داد. البته نباید این نکته را فراموش کنیم که برخی نهاد‌ها از نوع فرهنگی هستند و در همه جای دنیا سوبسید می‌گیرند؛ اینجور نهاد‌ها نباید مانند نهاد‌های اقتصادی با آنها برخورد شود و جا‌هایی باید ارفاق‌هایی به آنها صورت بگیرد.