نماینده مجلس با سیمکارت سفید، درد فیلترینگ را درک نمی‌کند / کاسبان محدودیت‌ها، یقه‌سفیدان در قدرت هستند

محمدعلی وکیلی در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما، با اشاره به موضوع اینترنت سفید و سیمکارت‌های بدون فیلتر بیان کرد: وقتی برای هر چیز یا هر خدمتی محدودیت ایجاد می‌شود، در دل همان محدودیت‌ها رانت شکل می‌گیرد. در واقع محدودیت، مقدمه رانت است. اعمال محدودیت در هر حوزه‌ای، در بلندمدت به محرومیت توده مردم و در مقابل، به بهره‌مندی خواص منجر می‌شود. به همین دلیل است که منطق مدافعان محدودیت با منطق و خواست توده مردم سازگار نیست و عملا آنها را در برابر مردم قرار می‌دهد.

کاسبان محدودیت و تحریم، یقه‌سفیدانی که از محرومیت مردم سود می‌برند

وی ادامه داد: به عبارتی، کاسبان محدودیت و محرومیت همواره گروهی از خواص و یقه‌سفیدانی هستند که در قدرت حضور دارند و از طریق همان قدرت، خود را از پیامد‌های این محرومیت مصون می‌کنند. یقه‌سفیدان اهل قدرت، همواره از محدودیت‌ها و تحریم‌ها سود می‌برند. این تحریم‌ها چه از نوع بیرونی و تحمیلی و چه از نوع داخلی و خودخواسته، در نهایت گروهی را در دل خود می‌پرورانند که از آنها کسب منفعت می‌کنند.

محرومیت مردم، سود خواص؛ رهاورد محدودیت و تحریم

وکیلی با بیان اینکه همواره رهاورد محدودیت، محرومیت است و تحریم چه تحمیل‌شده از بیرون و چه خودخواسته در داخل، در نهایت به سود خواص به‌اصطلاح ویژه‌خوار و یقه‌سفیدان متصل به قدرت تمام می‌شود، عنوان کرد: طبیعتاً نمایندگان مجلس نیز از این قاعده مستثنا نیستند و هرکس دستی در قدرت داشته باشد، سهم بیشتری از رانت ناشی از محدودیت و محرومیت می‌برد.

فیلترینگ فقط رانت تولید می‌کند؛ خواص از محدودیت‌ها بهره‌مند می‌شوند

این نماینده سابق مجلس با اشاره به اینکه اگر قرار است صورت‌مسئله به‌طور منطقی حل شود، باید پذیرفت که فلسفه این محدودیت‌ها اساساً نادرست است، چراکه کارکردی جز تولید رانت ندارد، خاطرنشان کرد: فیلترینگ نیز تنها رانت‌زایی کرده است. رانت برای گروهی از خواص که از بازار فروش فیلترشکن و ابزار‌های دور زدن محدودیت‌ها بهره‌مند می‌شوند. این در حالی است که همان مدافعان به‌ظاهر پرسر و صدای فیلترینگ، خود از مزایای اینترنت‌های موسوم به سفید و نبود محدودیت‌ها بهره‌برداری می‌کنند.

تصمیم‌گیران دسترسی آسان دارند، اما مشکلات مردم با فیلترشکن را درک نمی‌کنند

وی در پاسخ به این پرسش که «به نظر شما اکنون که همه افراد این طیف تصمیم‌گیر از اینترنت بدون فیلتر بهره‌مند هستند، می‌توان گفت دغدغه رفع فیلتر دارند یا رفع فیلتر برایشان اولویت است؟»، تصریح کرد: این افراد به هیچ‌وجه نمی‌توانند دغدغه رفع فیلتر داشته باشند. آنها هیچ درک مشترکی از تجربه واقعی مردم ندارند. نمی‌دانند یک کاسبی که کارش به فضای دیجیتال وابسته است، وقتی مجبور می‌شود با فیلترشکن کار کند، در نوسانات قطع و وصلی که این ابزار‌ها ایجاد می‌کنند، چه میزان فشار عصبی تحمل می‌کند، چقدر زمان از دست می‌دهد و چه فرصت‌های طلایی رقابتی را از کف می‌دهد.

وکیلی با بیان اینکه این افراد به هیچ‌وجه درگیر مشکلات و مصائبی که مردم با آن مواجه‌اند، نیستند، افزود: بنابراین چنین وضعی روحیه نفاق را در جامعه تشدید می‌کند. وقتی فردی از اینترنت سفید بهره‌مند است، اما در ظاهر از اینترنت محدود، سیاه یا به‌اصطلاح «مدیریت‌شده» دفاع می‌کند، مصداق همان ضرب‌المثل معروف است: «واعظان کاین جلوه در محراب و منبر می‌کنند / چون به خلوت می‌روند آن کار دیگر می‌کنند» این رفتار، هم نفاق اجتماعی را دوچندان و هم محرومیت مردم را تثبیت و تشدید می‌کند. اگر چیزی برای همه نباشد، درد آن کمتر است، تا اینکه برای بخشی از مردم فراهم باشد و برای بخش دیگری نه. در چنین وضعی، احساس تبعیض به دلیل این استاندارد‌های دوگانه، تشدید می‌شود و تأثیری فراتر از خود میزان تبعیض بر جامعه می‌گذارد.

دسترسی خبرنگاران به اینترنت ضرورت شغلی است، نه امتیاز ویژه

مدیرمسئول روزنامه ابتکار در پاسخ به سوالی درباره هجمه گسترده علیه خبرنگاران به دلیل استفاده از اینترنت مذکور تصریح کرد: واقعیت این است که وقتی جامعه احساس تبعیض کند، میان بهره‌مندان اضطراری و غیراضطراری تفکیک قائل نمی‌شود. مردم دیگر نمی‌توانند یا نمی‌خواهند این تفاوت را تشخیص دهند. در حالی که برای تأمین حداقلیِ جریان آزاد اطلاعات، چاره‌ای جز دسترسی خبرنگاران وجود ندارد و این امر یک ضرورت کاری است، نه یک امتیاز ویژه.

محدودیت کاذب باعث بی‌اعتمادی عمومی و همسان‌پنداری خبرنگاران و مسئولان می‌شود

وی گفت: با این حال، در جامعه‌ای که محدودیت‌های کاذب ایجاد شده و بخشی از افراد غیرمضطر و گروهی از ویژه‌خواران نیز از این «خدمت» بهره‌مند شده‌اند، طبیعی است که خبرنگاران هم ناخواسته در تیررس این فضای بی‌اعتمادی و احساس تبعیض قرار بگیرند. در قضاوت عمومی، مردم حق دارند میان یک خبرنگار و یک نماینده یا هر فرد غیرخبرنگار تفاوتی قائل نشوند. از نگاه مردم، اگر خدمتی «غیرضروری» است، باید برای همه غیرضروری باشد. اگر مضر است، برای همه مضرو اگر مفید است، باید برای همه مفید باشد.

وکیلی بیان کرد: واقعیت ماجرا چیز دیگری است. خبرنگاران، مظلوم‌ترین گروه در این میان هستند. آنها تنها و تنها به‌دلیل اضطرار شغلی از این میزان محدود اینترنت آزاد بهره‌مند شده‌اند. همین حداقل دسترسی نیز صرفاً برای انجام وظیفه خبررسانی است، وظیفه‌ای که جریان حداقلی اطلاعات در کشور، محصول و مرهون تلاش همین جامعه مظلوم خبرنگاری است.

این نماینده مجلس اظهار کرد: این محدودیت ناشی از فیلترینگ، یک محدودیت کاذب است که در دل خود رانت تولید می‌کند. هر محدودیت کاذبی همین سازوکار را دارد و به‌طور طبیعی به رانت‌زایی منجر می‌شود. بنابراین، فیلترینگ را باید برای همه بردارند، نه اینکه برای همه اعمال کنند. راه درست همین است: «فیلترینگ باید برای همه برداشته شود.»