زعفران ایران در تنگنای صادرات/قاچاق ماهانه ۱۰ تن زعفران از کشور

غلامرضا میری درباره وضعیت تولید و صادرات زعفران در سالجاری افزود: برداشت محصول زعفران از ۱۰ مهرماه شروع و تا ۲۵ آذرماه ادامه خواهد داشت؛ بنابراین تا زمان پایان برداشت محصول نمی‌توان در مورد میزان دقیق تولید و مقایسه آن با سال گذشته اظهار نظر کرد، زیرا این امر می‌تواند به تولیدکنندگان خسارت وارد کند.

نایب رئیس شورای ملی زعفران سطح زیر کشت کنونی این محصول در کشور را ۱۲۷ هزار هکتار عنوان کرد و اظهار داشت: این کشت به طور عمده در استان‌های خراسان رضوی، خراسان جنوبی و خراسان شمالی متمرکز است، اما در مجموع ۲۷ استان به کشت زعفران می‌پردازند.

وی اشتغالزایی در صنعت زعفران را قابل توجه دانست و تصریح کرد: در حال حاضر ۷۰۰ هزار نفر به طور مستقیم در تولید زعفران و در مجموع حدود ۳ میلیون نفر در زنجیره کاشت، داشت، برداشت، فرآوری، توزیع، عرضه و صادرات این محصول فعالیت دارند.

میری اضافه کرد: طبق آمار‌های وزارت جهاد کشاورزی سال گذشته حدود ۴۵۰ تن زعفران در کشور تولید شد.

فرآوری کنندگان زعفران را زیر قیمت می‌فروشند

نایب رئیس شورای ملی زعفران با بیان اینکه تولید زعفران با چالش‌های جدی روبروست گفت: در گذشته کشاورزان بین ۱ تا ۲ هکتار کشت زعفران داشتند، اما با افزایش سطح زیر کشت بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ هکتاری، دیگر امکان مدیریت سنتی برداشت، جداسازی و فرآوری وجود ندارد و کشاورز مجبور است گل زعفران را به فرآوری کنندگان بفروشد.

میری زمان نگهداری گل زعفران را تنها ۴۸ ساعت دانست و افزود: این فرآوری کنندگان که شمار آنان حدود ۱۰۰۰ نفر برآورد می‌شود، هر ساله به دلیل کمبود نقدینگی مجبورند زعفران فرآوری شده را بلافاصله و گاهی زیر قیمت تمام شده به بازار عرضه کنند که این امر موجب نوسان شدید قیمت می‌شود.

رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران درباره صادرات زعفران گفت: براساس آمار‌ها در شش ماهه اول سال جاری ۱۰۰ تن زعفران به کشور‌های هدف صادر شد که نسبت به مدت مشابه سال گذشته (۱۴۰۳) ۷۴ درصد رشد را نشان می‌دهد.

به گفته وی، میزان صادرات زعفران ایران در سال ۱۴۰۳ به حدود ۵۷ تن رسیده بود.

قیمت ۱۲۰ میلیون تومانی زعفران نگین برای مصرف کنندگان

وی عرضه زعفران جدید را پوشال و نگین عنوان کرد و افزود: اکنون قیمت هر کیلوگرم زعفران پوشال ۱۰۰ میلیون تومان و نگین بین ۱۱۲ تا ۱۱۵ میلیون تومان از کشاوزان خریداری می‌شود که زعفران نگین درجه یک با نرخ حدود ۱۲۰ میلیون تومان در هر کیلوگرم به دست مصرف کنندگان می‌رسد.

میری با بیان اینکه هر کیلوگرم زعفران ایران در دنیا با نرخی بین ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ دلار به فروش می‌رسد تصریح کرد: اکنون هر کیلوگرم زعفران ایران در بازار جهانی با احتساب هزینه‌ها و سود صادرکنندگان با حدود ۵ درصد بالاتر از نرخ داخلی به فروش می‌رسد.

وی خاطرنشان کرد: قیمت زعفران از اسفندماه سال ۱۴۰۲ تاکنون افزایشی نداشته و تنها در نوسان بین ۱۰ تا ۳۰ میلیون تومانی بوده است یعنی گاهی نرخش ۹۰ میلیون تومان و گاهی ۱۲۰ میلیون تومان است.

رفع موانع صادراتی؛ تنها درخواست صادرکنندگان زعفران

رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران یک مانع در صادرات زعفران را به اندازه ۱۰۰ مانع برشمرد و گفت: وقتی صادرکننده زعفران را می‌خرد و میلیارد‌ها تومان سرمایه گذاری در بسته بندی و اشتغال زایی انجام می‌دهد بنابراین باید صادرات توسط صادرکنندگان این صنعت انجام شود، اما به دلیل اینکه صادر کننده ما امکان گشایش اعتبار اسنادی ندارد و مشتری پول را ۴۵ روز بعد از صادرات واریز می‌کند، صادرکننده ترجیح می‌دهد صادرات انجام ندهد.

وی یادآورشد: همچنین با وجود تحریم ها، صادرکنندگان نمی‌توانند به همه کشور‌های هدف صادرات داشته باشند بنابراین ناچارند زعفران را به تجار کشور‌های دیگر بدهند تا زعفران ما در مقصد به دست مشتری برسد و تجار واسط بنابر کیفیت زعفران روی هر کیلوگرم از این محصول ۱۰۰ تا ۱۵۰ دلار هم دریافت می‌کنند.

میری افزود: آنچه مهم است اینکه با توجه به گذشته زمان صادرکنندگان ما مشتری‌های خود را از دست می‌دهند، زیرا مشتری ترجیح می‌دهد از کسی که برای ما امانت کاری می‌کرد زعفران را بخرد تا دیگر ۱۰۰ تا ۱۵۰ دلار اضافی پرداخت نکند.

وی یکی از عمده‌ترین چالش‌های مطرح شده را مسئله برگشت ارز به کشور عنوان کرد و اظهارداشت: صادرکننده برای بازگرداندن ارز حاصل از صادرات با اختلاف نرخ ۳۰ تا ۳۵ درصدی در مرکز مبادله رو‌به‌رو است که این امر انگیزه صادرات رسمی را کاهش می‌دهد.

نایب رئیس شورای ملی زعفران تصریح کرد: در واقع با وجود تحریم‌ها و موانع متعدد صادراتی تنها ۳۰ درصد از این صادرات با کارت بازرگانی صادرکنندگان زعفران انجام می‌شود و بقیه توسط تجار دیگر انجام گرفته است.

به گفته وی، این بدان معناست که از ۱۰۰ میلیون تن زعفران صادراتی تنها ۳۰ درصد آن با کارت بازرگانی صادرکنندگان این صنعت انجام شده است.

قاچاق ماهانه ۱۰ تن زعفران از کشور

میری صادرات را موتور اقتصادی هر کشور دانست و گفت: این مشکلات به خروج قاچاق زعفران دامن زده است طبق آمار‌ها ماهانه ۱۰ تن زعفران به صورت قاچاق از کشور خارج می‌شود که بخش عمده این کالا‌ها بی کیفیت است و می‌تواند علاوه بر زیان اقتصادی، به اعتبار برند زعفران ایران در بازار‌های جهانی آسیب وارد کند.

وی اضافه کرد: صادرکنندگان ما سال‌ها برای حفظ بازار‌های صادراتی این محصول تلاش کرده‌اند، اما قاچاق کنندگان زعفران را ۲۵ تا ۳۰ درصد زیر قیمت داخلی این محصول را در بازار‌ها جهانی می‌فروشند.

صادرات زعفران ایران به ۷۱ کشور هدف

رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران با اشاره به اینکه از سال ۹۷ تاکنون علیرغم تلاش‌های صورت گرفته هیچ یک ازموانع صادراتی برطرف نشده است اظهارداشت: صادرکنندگان زعفران بار‌ها پیشنهاد ورود ارز خود را در بازار آزاد به نرخ توافقی، واردات محصولات مجاز به کشور در ازای ورود ارز، تبادل کوتاژ‌های صادراتی و ارز ناشی از صادرات با واردکنندگان کالا‌های لوکس که دولت به ان‌ها ارز می‌دهد را داده‌اند، اما تاکنون با هیچ یک از این پیشنهادات نیز موافقت نشده است.

وی بر لزوم رفع موانع صادراتی، حمایت از فرآوری کنندگان و اصلاح مقررات ارزی تاکید کرد و افزود: با وجود تحریم ها، بازار‌های صادراتی زعفران ایران از ۴۷ کشور به ۷۱ کشور گسترش یافته است و به طور حتم رفع این موانع می‌تواند زمینه ساز توسعه بیشتر صادرات شود.

میری گفت: امیدواریم با برداشت موانع صادراتی و تسهیل صادرات، صادرکنندگان ما بتوانند زعفران را با کارت بازرگانی خودشان انجام بدهند و دیگر زعفران در اختیار تجار غیرایرانی قرار نگیرد تا بازار‌های صادراتی ایران از دست برود.