با یک توافق جامع می‌توان از بی‌تعادلی استراتژیک خارج شد

محسن جلیلوند گفت: دیپلماسی یعنی دریبل زدن حریف در بازی. سیاست از این نظر به بازی فوتبال شباهت دارد. نه می‌شود با تکل دوپا ساق پای حریف را نشانه رفت و از بازی اخراج شد و نه می‌شود بازی نکرد و نتیجه را واگذار کرد. باید بازی کرد، تکنیک‌های مختلف را به کار بست و هر جا نتیجه بد شد، تغییر ایجاد کرد. ما باید یاد بگیریم در دیپلماسی مثل لیونل مسی بازی کنیم. حفظ موقعیت‌های دیپلماتیک بسیار مهم است. حتی در موقعیت جنگی هم هیچکس به اندازه سیاستمداران و دیپلمات‌ها نمی‌تواند اثرگذاری داشته باشد. در آن دوران که آمریکا ویتنام را بمباران می‌کرد، کسینجر مذاکره می‌کرد؛ بنابراین اهمیت مذاکره در دیپلماسی عمومی یک کشور بسیار مهم است. چرچیل می‌گوید: «مذاکره همه جا و همه وقت به نفع طرفین است.» این که ما نخواهیم مذاکره کنیم اشکالی ندارد، اما اگرچه من با آقای ظریف اختلاف نظر دارم، اما این جا با ایشان همنظرم که می‌گوید اگر پشت میز ننشینید، پرونده شما را روی میز می‌گذارند.

وی افزود: این که مقامات سیاست خارجی و رئیس جمهور به این نتیجه رسیده‌اند که در نشست شرم الشیخ شرکت نکنند را نمی‌توان در کوتاه مدت قضاوت کرد، بلکه باید دید تبعات این تصمیم در بلندمدت چه خواهد بود. برای «دیپلماسی مقاومتی» باید یک تعریف دقیق ارائه کنیم. قرار نیست با دیپلماسی دست به مقاومت بزنیم. قرار است با دیپلماسی دست به توافق بزنیم. مقاومت تعریف دیگری دارد. مقاومت در میدان است. اینجا میدان نیست. اینجا به دنبال رسیدن به یک توافق هستیم. این که این توافق چگونه باشد بحثی دیگر است. نمی‌شود از مقاومت دیپلماسی خارج کرد. بلکه باید توافق پیدا کرد.

این کارشناس ارشد سیاست خارجی در ادامه گفت: برای این که بخواهیم ابتکار عمل را در دست بگیریم، ابتدا باید دستور کار را مشخص کنیم. به اعتقاد من، اکنون، دستور کار ایران مشخص نیست. اصلا دستور کار ایران را نمی‌دانیم که بخواهیم بگوییم از کدام مسیر و چگونه می‌توان ابتکار عمل داشت. در خصوص صلح غزه و این که ترامپ ابتکار عمل را در دست گرفت، به این دلیل بود که از مدت‌ها پیش روی این مسئله برنامه ریزی کرده بود. هر چند از دید من اتفاقا همین توافق ۲۰ ماده‌ای را هم خود ترامپ طراحی نکرده بود. بلکه از دید من این طرح را نتانیاهو طراحی کرده و به ترامپ داده بود. ما باید بدانیم راهبردمان چیست که بر اساس آن راهبرد، ابتکار عمل را در دست بگیریم. من، اما هنوز راهبرد مشخصی نمی‌بینم.

وی افزود: از زمان حضور آقای پزشکیان در نیویورک تا کنون، اظهارنظر‌ها و نوع سخنان سران کشور ما به وضوح نشان می‌دهد که باب مذاکره به طور کلی بسته است. وقتی ایران می‌گوید با آمریکا مذاکره نمی‌کند طبعا با اروپا و حتی با آژانس نیز مذاکره‌ای نخواهد داشت. این شرایط باعث می‌شود طرف غربی بتواند ما را در «بی تعادلی استراتژیک» نگه دارند. این بی تعادلی استراتژیک را باید هر چه سریعتر بشکنیم، چون فشار این وضعیت روی جامعه توزیع می‌شود. بخش زیادی از تبعات بی تعادلی استراتژیک روی قدرت خرید مردم و قیمت کالا‌های مختلف نمایان خواهد شد. زمانی می‌توان از بی تعادلی استراتژیک خارج شد که یا توافق جامع ایجاد شده باشد یا یک تقابل کامل.