حفظ دین و اخلاق بدون تأمین معیشت مردم ممکن نیست

مصطفی پورمحمدی در مراسم بزرگداشتی که به مناسبت سالگرد شهادت سید حسن نصرالله در جمع طلاب حوزه رضویه قم برگزار شد، گفت:

کسانی که با وجودشان، رشادت و ایثار و نهایتاً شهادت و جانبازی و اسارت، درخت انقلاب را بارور کردند و ایران عزیز و ایران اسلامی را سرافراز ساختند».

پورمحمدی با اشاره به نقش شهدا در حفظ کشور در برابر دشمنان و بدخواهان، تأکید کرد که تلاش‌های آنان مانع از متلاشی یا زمین‌گیر شدن ایران و فرهنگ شیعی شده است و از خداوند خواست تمامی شهدا را با امام حسین (ع) محشور کند.

او در ادامه ضمن درود فرستادن بر امام راحل و شهدای انقلاب، از «شجره تناور» و جریان زلال حیات‌بخش تاریخی که توسط امامان و شهداء به‌وجود آمده تمجید کرد و گفت این حرکت همچنان جوشان و زنده است.

بخش دیگر سخنان پورمحمدی به شهدای مقاومت اختصاص داشت. او با تاکید بر اینکه مقاومت ادامه‌ی انقلاب اسلامی و جریان حیات‌بخش جمهوری اسلامی است، گفت: «شهدای مقاومت با خون، رشادت، ایثار، تعقل و تدبیر خود، امروز جریان فکری مقاومت را در عرصه جهانی و در میان ملت‌ها به‌صورت باشکوه و باعظمت تثبیت کرده‌اند.» به گفته او این جریان، مبارزه با ظلم و استکبار و آگاه‌سازی ملت‌ها را پیش می‌برد و از طلاب و حاضران خواست یاد و آموزه‌های شهدا را پاس بدارند و با پایداری و صبر راه آنان را ادامه دهند.

رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی در سخنرانی خود به مناسبت سالگرد شهادت سید حسن نصرالله، با اشاره به گسترش اعتراض‌ها و تحولات جهانی، گفت: «مبارزه با دنیاپرستان و جهانخواران امروز به یک مفهوم رایج و ادبیات جاری در جهان تبدیل شده است. این تظاهرات و بازتاب‌ها در فضای مجازی ساده نیست».

وی افزود: «دنیای غرب صد‌ها سال تلاش کرد تا مفاهیمی، چون ایثار، گذشت و شهادت برای خدا به فراموشی سپرده شود و سبک زندگی مبتنی بر سود، ثروت و خوش‌گذرانی به‌عنوان ارزش حاکم معرفی گردد؛ اما امروز شاهد تغییر پارادایم در سطح جهانی هستیم»

پورمحمدی تأکید کرد: «اکنون دفاع از مظلوم، مقابله با ظلم و ظالم، خداپرستی و توجه به معنویت به رویشی تازه در جهان تبدیل شده است و این تحول بزرگ به برکت انقلاب اسلامی و جریان مقاومت به‌وجود آمده است».

وزیر اسبق کشور در سخنرانی خود با اشاره به شخصیت و جایگاه سید حسن نصرالله، دبیرکل فقید حزب‌الله لبنان، گفت: «سید مقاومت پرورش‌یافته مکتب امام موسی صدر و حوزه علمیه قم بود. او سالیانی در قم تحصیل کرد و تربیت‌شده امام خمینی (ره) و رهبر معظم انقلاب است؛ در حقیقت او فرزند انقلاب اسلامی به شمار می‌رود».

وی با بیان اینکه حتی دشمنان به تأثیرگذاری نصرالله اذعان کرده‌اند، افزود: «نتانیاهو در اظهاراتی گفته است که بیش از آنکه سید حسن نصرالله از جمهوری اسلامی و مسئولان آن تأثیر گرفته باشد، خود او تأثیرگذار بوده است».

پورمحمدی ادامه داد: «سید حسن امتداد تام و تمام انقلاب اسلامی و نهضت امام بود. او با رفتار و تدابیر الهام‌بخش خود حتی برای ما مسئولان و مدیران نمونه و الگو بود. برخی تصمیم‌ها و اقدامات او در عرصه بین‌المللی بسیار موفق‌تر از عملکرد ما‌ها بود».

او با تأکید بر هوشمندی و تدبیر نصرالله گفت: «در حالی که در اوج مقاومت و مبارزه با رژیم صهیونیستی و تحت شدیدترین فشار‌های امنیتی قرار داشت، فوق‌العاده با تدبیر و هوشمندانه عمل می‌کرد و همین ویژگی‌ها او را به الگوی ماندگار مقاومت تبدیل کرده است».

پورمحمدی، سید حسن نصرالله را نمونه‌ای کم‌نظیر از جمع میان «انقلابی‌گری و عقلانیت» توصیف کرد و گفت: «شدیدترین و تندترین ادبیات انقلابی را او داشت و جدی‌ترین عملیات مقاومت را رهبری می‌کرد، اما در عرصه مدیریت سیاسی و اجتماعی بسیار عاقلانه و هوشمندانه عمل می‌کرد».

وی با اشاره به جایگاه فرامذهبی دبیرکل فقید حزب‌الله افزود: «سید حسن نصرالله نقطه اتکای بسیاری از اهل سنت، مسیحیان، ملی‌گرایان و حتی جریان‌های مارکسیستی و سوسیالیستی در فلسطین و لبنان بود. همه این گروه‌ها به او افتخار می‌کردند و از رفتار و تدابیرش الهام می‌گرفتند».

پورمحمدی با تأکید بر اینکه عقلانیت شیعی به بلوغ و مدنیت اسلام معنا می‌بخشد، گفت: «رفتار و گفتار سید حسن تجلی همین عقلانیت بود؛ عقلانیتی که در معارف شیعی و اصول دینی ریشه دارد و در تاریخ اسلام با قرائت اهل‌بیت (ع) به اوج می‌رسد».

او نصرالله را نماد برجسته عقلانیت و تدبیر در کنار ایثار و مقاومت دانست و افزود: «اگرچه سید حسن مظهر ایستادگی، شهادت‌طلبی و استواری انقلابی بود، اما هم‌زمان نماد عقلانیت و تدبیر نیز به شمار می‌رفت. به همین دلیل، نه‌تنها شیعیان بلکه بسیاری از غیرمتدینین و حتی غیرمسلمانان به او افتخار می‌کردند و او را مظهر عزت انسانی، عربی، اسلامی و در نهایت شیعی می‌دانستند».

پورمحمدی در ادامه سخنرانی خود تاکید کرد: «اگر امروز ایران از دهان گرگ‌ها بیرون آمده و حفظ شده، به برکت رشادت، ایثار، عقلانیت و تدبیر این شهداست».

او با تأکید بر اینکه اسلام دینی جامع است و برای مدیریت همه ابعاد زندگی بشر برنامه دارد، اظهار داشت: «نمی‌توان گفت فقط وظیفه داریم اخلاق و دین مردم را درست کنیم و نسبت به زندگی و معاش آنان بی‌تفاوت باشیم. اگر فقر در جامعه فراگیر شود، دین و اخلاق هم باقی نمی‌ماند».

پورمحمدی افزود: «انسان گرسنه نمی‌تواند اصول اخلاقی و ارزشی را رعایت کند، چون برای بقا دست به هر کاری می‌زند. حتی در فقه اسلامی در شرایط اضطرار، خوردن میته مجاز شمرده شده است. این یعنی توجه به معیشت مردم پایه و شرط حفظ دین و اخلاق در جامعه است».

وی همچنین خاطرنشان کرد: «بی‌توجهی به معاش مردم، به معنای تضعیف ایمان و اخلاق است؛ بنابراین همان‌قدر که به معنویت و ارزش‌های دینی اهمیت می‌دهیم، باید دغدغه نان و آب و زندگی مردم را نیز داشته باشیم».

پورمحمدی در بخش دیگری از سخنرانی‌اش، با تأکید بر این‌که نمی‌توان پیام‌های انقلابی مانند پایداری و استواری را بدون تدبیر و تأمین معیشت مردم ترویج کرد، خواستار همزمانی اهتمام به ارزش‌های اخلاقی و حل مشکلات اقتصادی شد. او با اشاره به فشار‌ها و محاصره اقتصادی دشمنان گفت این فشار‌ها شبیه محاصره‌ای است که در صدر اسلام علیه پیامبر صورت گرفت و هدفش فروپاشی است؛ بنابراین لازم است مسؤولان تدبیر کنند و برای تأمین رزق و روزی مردم چاره‌جویی نمایند».

پورمحمدی همچنین به تجربه مذاکره و خسارات احتمالی آن اشاره کرد و جهان غرب و برخی بازیگران منطقه‌ای را متهم به زورگویی، بدعهدی و به‌کارگیری فشار و شانتاژ دانست. او از مخاطبان خواست بدانند این نبرد فقط بر سر توان نظامی نیست بلکه عرصه‌اش اقتصادی و سیاسی هم هست؛ افزود هرچند فشار‌ها سخت است، طرف مقابل نیز متحمل هزینه می‌شود و باید با صبر و مقاومت و اقدامات مدیریتی و هوشمندانه پاسخ داد تا آسیب‌ها هم‌تراز و قابل تحمل گردد.

وی همچنین از مشکلات عملیاتی و معیشتی مدرسه‌ها، طلاب و روحانیت سخن گفت و بیان کرد که این فشار‌ها بیش از دیگران متوجه روحانیت است. پورمحمدی با اشاره به مراجعه به برخی مدارس و شنیدن گلایه‌ها از سطح پایین درآمد‌ها و هزینه‌های جاری گفت بسیاری از استادان و خانواده‌ها در حداقل‌ها مانده‌اند، اما رسالت طلاب و حوزه‌ها اقتضا می‌کند که در همین شرایط سخت نیز به دفاع از انقلاب اسلامی و جریان مقاومت ادامه دهند. او افزود که با گذشت زمان، بخشی از افکار عمومی نسبت به ضرورت هزینه‌ها و اقدامات پیش‌دستانه برای حفظ امنیت و منافع ملی قانع شده‌اند.

اتفاقاتی که در این جنگ و پس از آن رخ داد، برخاسته از یک هوشیاری ملی بود؛ همان فهم عمیقی که رهبر معظم انقلاب از آن با تعبیر «اتحاد مقدس» یاد کردند. اتحاد مقدس یعنی جایی که حتی برخی افراد که خود را اپوزیسیون معرفی می‌کردند، کسانی که سال‌ها زندان کشیده و عزیزانشان را از دست داده بودند، امروز به صحنه آمدند و گفتند: «ما مخالف شما هستیم، اما اکنون می‌فهمیم که دفاع از جمهوری اسلامی، دفاع از ایران است. چون نگران ایران هستیم، از شما حمایت می‌کنیم».

این فهم بسیار مهم و قابل توجه است. رهبر معظم انقلاب در پیام اخیر خود نیز بر همین همبستگی تأکید کردند و آن را رمز پایداری ملت ایران در این مقطع حساس دانستند؛ رمزی که دشمن را ناکام گذاشت.

پورمحمدی در بخشی از سخنان خود خاطرنشان ساخت که در اسنادی که وزارت اطلاعات از نشست‌های تحلیلی مقامات رژیم صهیونیستی پس از جنگ به دست آورد، دشمنان خودشان چند عامل ناکامی‌شان را برشمرده‌اند:

نخست، تدبیر سریع و قاطع رهبری؛

دوم، واکنش غیرقابل پیش‌بینی نیرو‌های مسلح ایران که فراتر از همه محاسبات و اطلاعات آنان بود؛

و سوم، انسجام اجتماعی ملت ایران. آنان تصور می‌کردند با فشار‌ها و مشکلات اقتصادی، مردم ناراضی خواهند شد و عرصه از دست مدیران کشور خارج می‌شود، اما دیدند چنین نشد.

حتی در همان اسناد اعتراف می‌کنند که ایرانی‌ها بسیار هوشمندانه عمل کردند. اشاره می‌کنند که جمهوری اسلامی در این دوران وارد مذاکره شد تا بهانه از دست مخالفان داخلی و خارجی گرفته شود و نشان داده شود که عهدشکنی از سوی دشمن بوده است. این دقیقاً تحلیل دشمن است، نه سخن ما؛ بنابراین باید بدانیم فشار‌های جدی همچنان وجود دارد و دشمن دست‌بردار نیست. امروز نیز آمریکا درصدد است تحریم‌هایی را که ۱۵ سال پیش اعمال کرده بود، به شکلی جدید بازگرداند. این تحریم‌ها شاید فشار اقتصادی تازه‌ای ایجاد نکند، اما هدف آن بیشتر فشار روانی است. آمریکا آن‌قدر تحریم‌های یک‌جانبه وضع کرده و همه را تحت فشار قرار داده که کمتر کسی جرأت می‌کند با ایران تعامل اقتصادی داشته باشد

پورمحمدی در بخش پایانی سخنان خود به تنش اقتصادی بین آمریکا و هند اشاره کرد و یادآور شد: «اخیراً کشمکش هند و آمریکا شدت گرفته و تعرفه‌های سنگینی وضع شده است. نخست‌وزیر هند پیام داده که مردم از محصولات خارجی، به ویژه محصولات آمریکایی، استفاده نکنند. این نمونه‌ای است از مبارزه منفی؛ همان رویکردی که مهاتما گاندی در دوران استقلال هند پیش گرفت و با آن موفق شد».

وی خاطرنشان ساخت: «جالب است که علی‌رغم این تلاش‌ها، هند با مشکلات جدی انرژی مواجه شده است و منابع انرژی‌اش تحت فشار قرار گرفته‌اند. حتی مذاکراتی با آمریکا انجام شد، اما به نتیجه نرسید و هیأتی از هند هفته گذشته به آمریکا فرستاده شد تا درخواست کند اجازه دهند از ایران و چند کشور دیگر نفت خریداری کنند. این موضوع نشان می‌دهد که تحریم‌ها بیشتر بار روانی دارد تا اقتصادی. هند با جمعیتی بالغ بر یک میلیارد و چهارصد میلیون نفر و جایگاه اقتصادی چهارم یا پنجم جهان، در شرایطی قرار دارد که سلطه آمریکا و کنترل مجاری اقتصادی جهانی فشار زیادی ایجاد می‌کند، اما توانسته با تدبیر، بخشی از مشکلات خود را مدیریت کند.»

رئیس مرکز اسناد تاکید کرد که: «ما هم نباید از این فشار‌ها بترسیم و نباید نگرانی‌ها را به جامعه منتقل کنیم. مردم نباید از شرایط دلسرد یا نگران شوند. البته شرایط سخت است، همان‌طور که گذشته سخت بود، اما اکنون فشار‌ها بیشتر جنبه روانی دارد. این فشار‌ها نشان می‌دهد که کینه و لجاجت غربی‌ها و خباثت عمیق آنها هرگز راضی به آرامش ما نیست و زبان آنها، زبان قدرت است».

وی با اشاره به بیانات اخیر مقام معظم رهبری یادآور شد: «رهبر معظم انقلاب در پیام اخیر خود تأکید کردند که برای عبور از این شرایط، قوت و قدرت داخلی اهمیت دارد. یکی از ارکان اصلی قدرت، انسجام اجتماعی است. ما، روحانیون و طلاب، باید بیشترین توجه را به حفظ انسجام اجتماعی داشته باشیم».

پورمحمدی تاکید کرد گاهی اوقات نباید اصول را فدای فروع کنیم و سپس یک مثال تاریخی از زندگی امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام ذکر کرد: زمانی که حضرت به خلافت رسید و در کوفه حکومت برقرار شد، ماه رمضان فرا رسید و مردم نماز تراویح، نماز مستحب شب‌های رمضان، را به جماعت می‌خواندند. از نظر فقه شیعه، این کار بدعت بود. اما حضرت به امام حسن علیه‌السلام فرمودند که با مردم صحبت کند و به آنها توضیح دهد. وقتی حضرت این کار را انجام داد، مردم به خطا‌های جزئی توجه نکردند و اصل دین حفظ شد. این نشان می‌دهد که در مسائل دینی هم، حفظ انسجام و رعایت اصل دین مهم‌تر از برخورد سخت با فروع است.

مصطفی پورمحمدی در انتها یادآور شد ما امروز باید همان درس تاریخی را در عرصه اجتماعی و سیاسی هم رعایت کنیم: حفظ انسجام، تقویت اعتماد عمومی و پرهیز از دامن زدن به اختلافات فرعی، رکن قدرت و امنیت ماست.