احتمال تداوم خشکسالی‌ها در سال‌های آینده/انتقال آب سرریز کردن مشکلات کم آبی از مقصد به مبداء است

بنفشه زهرایی با تشریح مشکلاتی که سبب بروز پدیده کم آبی و خشکسالی در ایران شده است، اظهار داشت: ایران به طور کلی در یک منطقه خشک و نیمه خشک قرار گرفته و بارش‌هایی که دریافت می‌کند کمتر از یک سوم متوسط جهانی است و به همین دلیل ایرانیان در طول تاریخ سابقه کم آبی را داشته و خود را با این اقلیم خشک و نیمه خشک هماهنگ کرده‌اند.

وی ادامه داد: در چند دهه اخیر با پیشرفت فناوری و قرار گرفتن امکانات فناورانه، آب همواره در دسترس قرار داشته به طوری که با مصرف بی رویه، پیشینه تاریخی کم آبی به فراموشی سپرده شده و یک توهم پرآبی برای ما ایجاد شده است.

مدیر موسسه آب دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: اینکه ما در شهر‌ها هر زمان شیر آب را باز می‌کنیم، آب در دسترس قرار می‌گیرد این تصور را ایجاد کرده یک منبع لایتناهی از آب در اختیار است که آب را برای ما به هر شکلی تامین می‌کند.

زهرایی گفت: واقعیت این است که مستقل از پیشینه اقلیمی ایران، کشورمان به شدت متاثر از پدیده تغییر اقلیم و گرمایش جهانی شده به طوری که در بارش‌هایی که کشور اتفاق می‌افتد نیز هم رژیم بارش‌ها و هم مقدان آن به شدت تغییر کرده است.

احتمال تداوم خشکسالی‌ها در سال‌های آینده

این کارشناس حوزه آب و اقلیم ادامه داد: ما امسال در پنجمین سال خشک در استان تهران قرار داریم و در همه پهنه کشور هم بارشی کمتر از متوسط دراز مدت دریافت شده و به این معنی است که کل کشور متاثر از خشکسالی است.

وی افزود: این خشکسالی‌ها در دو دهه گذشته که با تواتر و شدت بسیار زیادی اتفاق افتاده‌اند، این هشدار را می‌دهند که در آینده نیز چنین کم بارشی‌هایی را با تواتر بیشتری تجربه خواهیم کرد.

مدیر موسسه آب دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: در کنار همه این شواهد اقلیمی، ما به شدت فعالیت‌های صنعتی و اقتصادی را توسعه داده‌ایم به طوری که علاوه بر بخش کشاورزی که مصرف کننده مهم آب است، در بخش صنعت نیز توسعه یافته به طوری که شهر‌های بسیار بزرگی در مناطق کم آب ایجاد شده‌اند که به طور طبیعی از نظر منابع آبی بسیار فقیرند.

استان تهران فقیرترین از نظر منابع آب داخلی

زهرایی افزود: در همین استان تهران که پایتخت ایران با جمعیتی بالغ بر ۱۰ میلیون است، به لحاظ سرانه منابع آب تجدید پذیر داخلی خود فقیرترین استان کشور است که حالا با اجرای طرح‌های سدسازی و انتقال آب بین حوزه‌ای تلاش شده تا این نسبت سرانه منابع تجدید پذیر را در استان بهبود داده شود و مقداری آب را از استان‌های مختلف مثل البرز، قزوین، مازندران به تهران منتقل کنیم.

وی ادامه داد: در دهه‌های گذشته و همین الان نیز طرح‌های انتقال آب برای تامین آب استان تهران در دست اجرا بوده تا بتوان این جمعیت میلیونی را سیراب کرد.

انتقال آب سرریز کردن مشکلات کم آبی از مقصد به مبداء است

مدیر موسسه آب دانشگاه تهران درباره مشکلات طرح‌های انتقال آب و اینکه گفته می‌شود با این طرح ها، مشکل کم آبی به استان‌های دیگر منتقل می‌شود، گفت: بله؛ نه تنها در تهران بلکه در استان‌های دیگر که مثل تهران مشکل کم آبی دارند، با انتقال آب به این مناطق، مشکلات آنها به استان‌های مبدا جابجا می‌شود.

زهرایی ادامه داد: هنگامی که شهری را در جایی احداث می‌کنیم که به طور طبیعی منابع آب ندارد یا به اندازه‌ای نیست که بتواند آن شهر را سیراب کند، اولویت تامین آب شرب آن شهر در سیستم تامین و تخصیص آب وزارت نیرو قرار می‌گیرد؛ بنابراین هرجا که شهر بزرگی مثل تهران را ایجاد کردیم که منبع آبی نداشته این به معنی آن است که منابع آبی مورد نیاز از استان‌ها و مناطق دیگر تامین شده و انتقال یافته است.

وی با بیان اینکه هم اکنون مقداری از کم آبی تهران را به استان مازندران منتقل کرده‌ایم که با احداث خط دوم انتقال آب از لار پیگیری می‌شود، اظهار داشت: مقدار بیشتری از کم آبی تهران با انتقال آب از سد کرج و طالقان جبران شده و به این ترتیب کم آبی تهران به استان‌های البرز و قزوین صادر شده‌اند به طوری که حتی با خط دوم انتقال آب از طالقان که در حال انجام است، باز مقدار بیشتری از این کم آبی رو داریم به این استان‌ها صادر می‌کنیم.

فقط کشاورزی آب بر نیست؛ همه باید صرفه جویی کنیم

مدیر موسسه آب دانشگاه تهران درباره اینکه گفته می‌شود بیشتری آب بری مربوط به بخش کشاورزی است و اگر این بخش اصلاح شود، بخش عمده مشکل آب حل می‌شود، گفت: اینکه در بین همه، هم کارشناسان و هم عامه مردم مطرح شده که بخش عمده‌ای از آب موجود در بخش کشاورزی مصرف می‌شود و شهرنشین‌ها نیازی نیست که صرفه جویی کنند، درست نیست، زیرا اکنون استان‌های متعددی در اطراف استان تهران جور کم آبی تهران را به دوش می‌کشند.

زهرایی ادامه داد: هر لیوان آبی که مردم تهران چه در بخش شرب، چه در بخش‌های دیگر صرفه‌جویی کنند، فشار کمتری به مردم دیگر استان‌ها وارد می‌شود.

ضرورت تغییر در سبک زندگی

زهرایی ادامه داد: باید در عین حال که باید به تامین آب شهر‌ها متعهد باشیم، باید مدیریت مصرف را در این شهر‌ها اعمال کنیم و مطمئن شویم که حداقل آب مورد نیاز که برای تامین سلامت، بهداشت و زندگی در شهر تهران مصرف می‌شود، فشار مضاعف به استان‌های همجوار وارد نمی‌کند؛ بنابراین لازم است سبک زندگی در تهران و سایر شهر‌های کم آب تغییرکرده و با کم آبی سازگار شوند.