بررسی علت ریزش شدید شاخص‌های بورس

احمدرضا جبل‌عاملی در خصوص بازار سرمایه که در دو روز گذشته روندی نزولی به خود گرفته و شاخص‌ها یکی پس از دیگری در محدوده منفی قرار گرفته‌اند، اظهار کرد: در روز‌های اخیر، بازار سرمایه شاهد افتی چشمگیر بوده و شاخص کل بورس به شدت در مسیر نزولی حرکت کرده است. این روند که طی دو روز گذشته به‌وضوح قابل مشاهده است، نگرانی‌هایی را میان فعالان بازار و عموم سرمایه‌گذاران برانگیخته است. پرسشی که ذهن بسیاری را مشغول کرده این است که این وضعیت تا چه زمانی ادامه خواهد داشت و چشم‌انداز آینده بازار چگونه خواهد بود.

به باور جبل عاملی، کارشناس بازار سرمایه، ریشه‌های این نوسانات به چند سال پیش بازمی‌گردد؛ زمانی که در پی تبلیغات گسترده، خیل عظیمی از مردم بدون برخورداری از دانش، تخصص و تجربه لازم وارد بورس شدند. ورود این گروه، اگرچه در ابتدا با امید و اشتیاق همراه بود، اما در نبود آموزش و درک صحیح از سازوکار‌های بازار، زمینه‌ساز رفتار‌های هیجانی شد؛ رفتار‌هایی که اکنون نیز نمود عینی آن را در صف‌های سنگین فروش شاهدیم.

وی در ادامه افزود: این گروه از سرمایه‌گذاران، که غالباً از ترسِ زیان بیشتر، اقدام به فروش شتاب‌زده سهام خود می‌کنند، نه‌تنها به زیان خود دامن می‌زنند، بلکه کل بازار را تحت تأثیر تصمیمات احساسی قرار می‌دهند. این واکنش‌ها نه ناشی از تحلیل‌های بنیادی، بلکه برآمده از ترس و بی‌اعتمادی است. عاملی معتقد است تا زمانی که یا این گروه دانش و تجربه لازم را کسب نکنند، یا تدریجاً از بازار خارج نشوند، چنین هیجاناتی در مواقع بحران تکرار خواهد شد.

وی ادامه داد:، اما راه‌حل چیست؟ چگونه می‌توان این فضای ملتهب را آرام کرد؟ اقدام، تدبیر، و شفاف‌سازی. باید جلسات و نشست‌هایی رسمی و منظم با حضور مدیران ارشد اقتصادی، مسئولان صنایع بزرگ بورسی، کارشناسان بازار و حتی پیشکسوتان این حوزه برگزار شود. خروجی این جلسات می‌بایست به صورت تصمیمات مؤثر، سیاست‌های حمایتی و برنامه‌های عملیاتی برای صنایع و شرکت‌های بورسی باشد. حتی اگر این اقدامات در کوتاه‌مدت تأثیر مستقیم اقتصادی نداشته باشد، اما از نظر روانی برای بازار اهمیت بالایی دارد و می‌تواند ترس سرمایه‌گذاران را کاهش دهد.

به گفته جبل‌عاملی، واقعیت این است که وقتی مردم می‌بینند هیچ اقدام، نشست یا تصمیمی برای بهبود اوضاع بازار اتخاذ نمی‌شود، بی‌اعتمادی عمیق‌تر می‌شود و صف‌های فروش طولانی‌تر. اما اگر نشانه‌هایی از عزم جدی برای اصلاح ساختار‌ها و حمایت از بازار دیده شود، حتی همین پیام نیز می‌تواند موجب توقف موج فروش‌های هیجانی گردد.

به‌طور خلاصه، رهایی بورس از این چرخه هیجان، نیازمند سیاست‌گذاری هوشمندانه، آموزش عمومی، و بازگرداندن اعتماد از دست‌رفته است؛ اقدامی که اگرچه نیازمند زمان است، اما باید هرچه زودتر آغاز شود تا از تعمیق بحران جلوگیری گردد.