مدیریت یکپارچه آب در برنامه هفتم پیشرفت

محمدرضا عارف صبح امروز، سه‌شنبه ۲۰ خرداد ۱۴۰۴ در جلسه انتقال آب دریا که با حضور وزرای نیرو و صنعت، معدن و تجارت، مسئولان دستگاه‌های مرتبط و مدیران عامل شرکت‌ها و بنگاه‌های بزرگ اقتصادی اجرای طرح‌های پنجگانه خطوط انتقال آب برگزار شد، با بیان این‌که «اجرای طرح‌های پنجگانه انتقال آب دریا نه یک انتخاب بلکه الزامی برای کشور است»، تصریح کرد: طرح‌های انتقال آب دریا به هر قیمتی تکمیل و تعهدات دولت هرچه سریع‌تر انجام شود چرا که بخش صنعت و مردم به ویژه جنوب شرق کشور اجرای این طرح‌ها را از دولت مطالبه می‌کنند.

وی با اشاره به این‌که «بخشی از مشکلات کم آبی در کشور ناشی از وضعیت جغرافیایی و اقلیمی و همچنین شرایط خشکسالی چند سال گذشته است که توجه جدی‌تر و ویژه‌تری را می‌طلبد»، گفت: اگر در حل مشکلات آب کشور بخشی و منطقه‌نگری شود، دچار مشکلات فراوانی خواهیم شد که در برنامه هفتم پیشرفت احکام خوبی در نظام مدیریت یکپارچه آب دیده شده است. اولویت اول دولت در سال جاری حل مشکلات کم آبی در کشور است که ساز و کارهای خوبی دیده شده و اقدامات مورد نیاز را باید با جدیت دنبال کنیم.

وی تصریح کرد: اجرا و تکمیل انتقال آب برای کشور حیاتی است چرا که دولت‌ها در این بخش تعهدی داده اند که باید در دولت چهاردهم عملیاتی شود و باید از بنگاه‌ها و شرکت‌های بزرگ اقتصادی که علیرغم مشکلات و عدم‌النفع نفع‌های ناشی از خاموشی‌ها در اجرا و تکمیل خطوط پنجگانه به دولت کمک می‌کنند، قدردانی کرد.

معاون اول رئیس‌جمهور با اشاره به این‌که «مشکلات قدیمی همانند اصلاح الگوی کشت حل نشده است»، گفت: بهره‌برداری آب با راندمان بالا در بخش کشاورزی نهادینه نشده است و همان روش‌های سنتی و غرقابی در بخش کشاورزی دنبال می‌شود و یا در مناطقی از کشور که برای آب آشامیدنی مورد نیاز مشکلات دارند، اما کشت‌هایی داریم که اصلاً توجیهی ندارد که باید اصلاح الگوی کشت به صورت جدی توسط وزارتخانه‌های امر دنبال شود.

وی همچنین به وضعیت نامناسب سرانه مصرف آب اشاره و تاکید کرد: وضعیت مصرف آب ایران قابل مقایسه با کشورهای جهان نیست تا جایی که برخی از کشورها با وضعیت بارش و آبی مناسب، سرانه مصرف کمتر از ۱۳۰ لیتر در روز دارند اما در کشور و برخی از استان‌ها و شهرها سرانه مصرف بالای ۲۵۰ لیتر در روز داریم که نشان می‌دهد در این زمینه فرهنگ‌سازی نکرده‌ایم و نتوانسته‌ایم مشکلات کم آبی در کشور را برای مردم نهادینه کنیم. بسیاری از مسائل محیط زیستی و فرونشست‌ها در در کشور ناشی از پایین رفتن سطح آب و استحصال غیرعلمی از منابع زیرزمینی است.

وی با قدردانی از وزارتخانه‌های نیرو و صمت و همچنین بنگاه‌های بزرگ صنعتی و معدنی برای اجرای خطوط ۵ گانه انتقال آب افزود: ۱۷۸۰ میلیون متر مکعب از طریق انتقال آب دریا در کنار بهره‌برداری از آب‌های نامتعارف در برنامه هفتم برنامه‌ریزی شده است که البته دولت انتقال آب از کشورهای خارجی را نیز در دستور کار دارد و هر طرح و اقدامی برای تامین آب مورد نیاز مردم را با جدیت پیگیری و اجرایی می‌کنیم و از هیچ روشی غفلت نمی‌کنیم.

وی با اشاره به این‌که «در  برخی از اقدامات قانونی در خصوص تامین آب دچار اشتباهاتی شدیم که تنها نتیجه آن آسیب زدن به سفره‌های زیرزمینی و حفر چاه‌های بی‌رویه بوده است»، گفت: در یک منطقه چاه ها را پر می‌کردیم اما در کنار آن چندین هزار چاه غیرقانونی و غیر مجاز حفر می‌شد که نشان می‌دهد نظارت‌های جدی و علمی صورت نگرفت و نتوانستیم مردم را توجیه کنیم.

معاون اول رئیس‌جمهور با اشاره به اقدامات وزارت نیرو در حل ناترازی برق و حرکت به سمت انرژی خورشیدی، بیان کرد: اهمیت حل ناترازی آب به گونه‌ای است که باید با تقسیم کار ملی حل مشکلات کم آبی را به صورت جدی دنبال کنیم چرا که از دهه‌های گذشته منطقه‌ای که کشور ما در آن قرار دارد چالش خشکسالی و کم آبی یکی از مهمترین نگرانی‌ها و بحران‌های این منطقه بوده است.

وی تاکید کرد: نیاز به همکاری بیشتر مردم و سازمان‌های مردم نهاد با دغدغه ثبات و تامین آب را داریم که باید در کنار فرهنگ سازی بر روی اصلاح الگوی کشت و مصرف اقدامات لازم را انجام دهیم چرا که کشت برخی صیفیجات در مناطق کویری به هیچ عنوان قابل توجیه نیست و با صدور این محصولات آب کشور را با قیمت ناچیزی صادر می‌کنیم که باید مردم توجیه شوند و اطمینان آنان را جلب کنیم تا به میدان بیایند و مساله آب به عنوان یکی از چالش‌های اصلی کشور را سامان دهیم.

وی ادامه داد: در سهم آب کشاورزی اقدامات جدی انجام نشده است و سهم آب این بخش در کشور از ۸۳ درصد به ۸۰ رسیدیم که باید با پیگیری وزارت جهاد کشاورزی در سهم آب کشاورزی به یک میزان منطقی برسیم.

در پایان جلسه، عارف با تأکید بر ضرورت اصلاح و به‌روزرسانی برخی احکام، گفت: به تصمیمات و قوانین پیشین احترام می‌گذاریم و نفی نمی‌کنیم، اما آن‌ها وحی منزل نیستند؛ هر جا که نیاز به اصلاح باشد، این اصلاحات را انجام خواهیم داد تا روند کار با زمان‌بندی مناسب و اثربخشی بیشتر ادامه یابد.

وی همچنین در ابتدای سخنان خود از تلاش‌های وزارت نیرو و به ویژه بخش خصوصی برای حل ناترازی برق در کشور قدردانی کرد و گفت: نتیجه این همکاری‌ها در ماه‌ها و  سال‌های آینده برای کشور نمایان خواهد شد.

همچنین در این جلسه وزارت نیرو گزارشی از میزان پیشرفت اجرای خطوط پنجگانه انتقال آب ارائه کرد و در ادامه تاکید شد، طرح های پیشنهادی از جمله مشوق‌های معادن، تسهیلات صندوق توسعه ملی، بازار بهره‌وری آب در صنعت و طرح‌های مختلف با جدیت پیگیری شود.