جنگ اسرائیل در غزه تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟

شفقنا به نقل از از نشریه اینترنتی نیوعرب نوشت؛ حدود یک هفته پیش بود که جو بایدن رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا در سخنرانی‌اش در مورد جنگ اسرائیل علیه غزه به تاکید و صراحت گفت که ارتش اسرائیل چنان آسیب‌هایی به حماس وارد آورده است که به نظر می‌رسد دیگر تکرار اتفاقی مانند حمله هفتم اکتبر ممکن نباشد.

بایدن به صراحت گفت که «ادامه جنگ نامعلوم اسرائیل در غزه- به دنبال مفهوم ناشناخته پیروزی کامل- باعث غرق شدنش در باتلاق غزه خواهد شد، منابع اقتصادی، نظامی و انسانی‌اش را تحلیل خواهد برد و انزوای اسرائیل را در جهان بیشتر خواهد کرد».

رئیس‌جمهور آمریکا در سخنرانی خود با اسرائیلی‌هایی که عزیزان‌شان را در عملیات حماس در هفتم اکتبر از دست داده‌اند، ابراز هم‌دردی کرد و در عین حال این موضوع را نیز مورد اشاره قرار داد که «بی‌شمار فلسطینی‌های بی‌گناه نیز در اثر این جنگ جهنم محض را تحمل کرده‌اند- که از آن جمله می‌توان به هزاران کودک فلسطینی اشاره کرد که جان خود را از دست داده‌اند».

احتمالاً از زمان شروع جنگ غزه در اکتبر سال گذشته، بایدن هیچ‌گاه چنین صحبت‌های جسورانه‌ای در مورد لزوم پایان جنگ بر زبان نیاورده بود. رئیس‌جمهور آمریکا در ادامه یک پیشنهاد سه‌مرحله‌ای نیز ارائه کرد.

مرحله اول، طبق توضیحات رئیس‌جمهور آمریکا، شش هفته طول خواهد کشید و مستلزم خروج نیروهای اسرائیلی از تمام مناطق مسکونی غزه و هم‌چنین آزادسازی شماری از گروگان‌ها از جمله زنان، سالمندان و مجروحان در ازای آزادی صدها اسیر فلسطینی خواهد بود.

در مرحله دوم اجازه مبادله همه گروگان‌های زنده از جمله سربازان مرد نیز صادر خواهد شد. مرحله سوم نیز به معنای آغاز طرح بازسازی بزرگ غزه خواهد بود و در این مرحله اجساد گروگان‌های کشته‌شده به خانواده‌هاشان بازگردانده خواهد شد.

عادی‌سازی روابط اسرائیل و عربستان

این که فکر کنیم که دولت بایدن- که اسرائیل را در جریان این جنگ تا بن دندان مسلح کرده است- به دلایلی مربوط به اصول اخلاقی یا احترام به جان و زندگی فلسطینی‌ها به دنبال پایان جنگ است، ساده‌لوحانه به نظر می‌رسد. با این حال مرور منافع ایالات متحده می‌تواند انگیزه‌های آشکار و نهان سخنرانی جو بایدن را توضیح دهد.

یکی از عوامل مهم وجهه بین‌المللی اسرائیل است. مارکو کارنلوس سفیر سابق ایتالیا در عراق در گفتگو با نشریه اینترنتی نیوعرب می‌گوید که «دولت بایدن بیشتر به این دلیل خواهان پایان درگیری است- که می‌داند این درگیری می‌تواند اسرائیل را در نهایت منزوی کند».

مساله دیگری که در این میان وجود دارد این است که تا زمانی که این جنگ ادامه دارد، واشنگتن اساساً هیچ امکانی برای گسترش موفقیت‌آمیز دامنه توافق آبراهام نخواهد داشت- و این در حالی است که دولت بایدن می‌خواهد تا زمان برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده در پنج ماه آینده این کار را به نتیجه برساند.

دکتر نادر هاشمی مدیر مرکز ولید بن‌طلال در دانشگاه جورج‌تاون- در زمینه تفاهم بین مسلمانان و مسیحیان- می‌گوید که به عقیده او بایدن و آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه ایالات متحده هم‌چنان به دنبال عملی کردن توهمات‌شان درباره گسترش توافق آبراهام و عادی‌سازی روابط اسرائیل و عربستان سعودی هستند.

او در ادامه گفتگویش با نشریه نیوعرب بر این نکته تاکید می‌کند که «با ادامه جنگ اسرائیل در غزه، پیگیری چنین طرحی عملاً غیرممکن خواهد بود».

دکتر هاشمی در این زمینه توضیح بیشتری می‌دهد که «آمریکا امیدوار است که اگر این جنگ پایان یابد و شرایط تغییر کند، عربستان سعودی ممکن است با این طرح موافقت کند. من هم‌چنان فکر می‌کنم که امیدواری آمریکا به عملی بودن عادی‌سازی روابط بین عربستان و اسرائیل نتیجه یک توهم فانتزی و یک تخیل کامل و تام و تمام است. با این حال بایدن و بلینکن می‌دانند که نمی‌توانند این طرح را پیش ببرند، مگر این‌که قبلش جنگ غزه پایان یافته باشد».

اسرائیل خواهان طولانی‌تر شدن جنگ غزه است

بایدن در سخنرانی‌اش تلاش کرد طرح پایان جنگ غزه را به عنوان پیشنهاد اسرائیل ارائه کند. با این حال، این اساساً همان پیشنهادی بود که چند هفته پیش حماس ارائه کرده بود و از سوی اسرائیل رد شد.

طبق این پیشنهاد، اسرائیل بدون حصول به پیروزی نظامی همه‌جانبه بر حماس و نابود کردن این گروه به جنگ کنونی خود در غزه پایان می‌دهد. بنابراین، تعجب‌آور نبود که بلافاصله بعد از سخنرانی بایدن، دفتر بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل بیانیه‌ای منتشر کرد و به اصرار و تاکید گفت که اسرائیل تا زمانی که موفق به نابودی قابلیت‌های نظامی و حکمرانی حماس نشود، به جنگ خود در غزه پایان نخواهد داد.

این یعنی که جنگ اسرائیل در غزه به راحتی می‌تواند تا پایان سال جاری ادامه داشته باشد. در حقیقت این همان ادعایی است که در روز ۲۹ می از زبان تزاچی هانگبی مشاور امنیت ملی نتانیاهو نیز مطرح شد- که گفت انتظار می‌رود این کارزار نظامی هفت ماه دیگر ادامه داشته باشد و تا اوایل سال ۲۰۲۵ تمدید شود.

با توجه به این واقعیت که در صورت موافقت نتانیاهو با پیشنهاد بایدن (یا هر پیشنهاد دیگری که به حماس اجازه می‌دهد در قدرت در غزه باقی بماند) ائتلاف حاکم اسرائیل فرو خواهد پاشید؛ نتانیاهو انگیزه زیادی برای ادامه این جنگ دارد.

دکتر مهران کامروا استاد دانشگاه جورج‌تاون در قطر در گفتگو با نشریه نیوعرب می‌گوید: «بدیهی است که دولت نتانیاهو تمایلی به پایان دادن زودهنگام جنگ ندارد؛ چرا که این به معنای پایان قطعی کارنامه سیاسی آقای نخست‌وزیر خواهد بود. این البته به‌رغم فشار بخش‌هایی از جامعه بین‌الملل و اتهامات گسترده نسل‌کشی و پاک‌سازی قومی برای پایان بخشیدن به جنگ است».

او می‌افزاید که «پیش‌بینی دقیق این‌که جنگ اسرائیل در غزه چقدر ادامه خواهد داشت، دشوار است. ولی بدیهی است که دولت اسرائیل تلاش خواهد کرد جنگ را تا جایی که امکان دارد، طولانی‌تر کند».