چگونه صنایع تسلیحاتی ترامپ را به‌سوی جنگ با ایران کشاندند؟

این گزارش ترجمه‌ای است از مقاله‌ی «How the weapons industry pushed Trump toward war with Iran» که توسط اصلاحات نیوز تهیه شده است و به تحلیل تصمیم ترامپ در حمله به ایران می‌پردازد:

فاکس‌نیوز، تریبون جنگ‌طلبان

در گزارشی مفصل از نیویورک‌تایمز آمده است که تصمیم دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، در تاریخ ۲۲ ژوئن برای صدور مجوز حملات هوایی به سایت‌های هسته‌ای ایران، تا حدی تحت تأثیر شبکه خبری فاکس‌نیوز گرفته شده است. به مدت چند روز، ترامپ تحت تأثیر جریان پیوسته‌ای از شخصیت‌های جنگ‌طلب در این شبکه قرار داشت؛ افرادی مانند بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، رضا پهلوی ولیعهد پیشین ایران در تبعید، و سیاستمداران ضدایرانی تندرو از جمله سناتور لیندسی گراهام (جمهوری‌خواه از کارولینای جنوبی).

با این حال، براساس تحلیلی از «Responsible Statecraft» بسیاری از مهمانان دیگر فاکس‌نیوز توسط صنایع دفاعی تأمین مالی می‌شدند؛ صنایعی که از آغاز جنگی مستقیم میان آمریکا، اسرائیل و ایران سود قابل توجهی می‌بردند. این افراد یک به یک در صفحه تلویزیون کاخ سفید ظاهر شدند تا از حملات اسرائیل تمجید کرده و خواستار مشارکت بیشتر آمریکا شوند. همان‌گونه که الکس کارپ، بنیان‌گذار و مدیرعامل شرکت  Palantir، در سال ۲۰۲۲ صریحاً اظهار کرده بود: «زمانه‌های بد برای Palantir بسیار خوب هستند». البته بسیاری از این تضاد منافع‌ها در برنامه‌ها مطرح و افشا نمی‌شدند.

یکی از کارکنان کارپ، نماینده پیشین کنگره، مایک گلگر (جمهوری‌خواه از ویسکانسین)، نیز در فاکس‌نیوز ظاهر شد و از کمپین نظامی اسرائیل علیه ایران دفاع کرد. او گفت: «فکر می‌کنم فراتر از تخریب فیزیکی که حملات اسرائیل ایجاد کرده، نوعی تخریب روانی نیز در حال وقوع است، درست است؟ حذف فرماندهان کلیدی سپاه و حذف ۸ دانشمند ارشد ایرانی». او در اشاره‌ای به ترور افسران ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی افزود: «فکر می‌کنم که ما برنامه هسته‌ای ایران را به عقب رانده‌ایم، اما این تنها مرحله ابتدایی از یک نبرد پیچیده و چندمرحله‌ای است و مهم آن است که ما، یعنی آمریکا، قاطعانه پشت نزدیک‌ترین متحد خود در خاورمیانه، یعنی اسرائیل بایستیم». مایک گلگر اکنون رئیس بخش دفاعی شرکت Palantir است؛ یک پیمانکار نظامی که قابلیت‌های هدف‌گیری مبتنی بر هوش مصنوعی ارائه می‌دهد. سال گذشته، Palantir  قراردادی با وزارت دفاع اسرائیل امضا کرد تا «از فناوری پیشرفته Palantir در پشتیبانی از مأموریت‌های مرتبط با جنگ بهره‌برداری شود».

ژنرال بازنشسته جک کین، یکی از تحلیل‌گران ثابت فاکس‌نیوز، نیز چندین‌بار در برنامه‌های این شبکه حاضر شد تا درباره جنگ صحبت کند و از به‌کارگیری بمب‌افکن‌های B-۲ و بمب‌های سنگرشکن در ایران دفاع کند. کین به‌سرعت گزینه‌های جایگزین را رد کرد و گفت: «اسرائیلی‌ها گزینه‌هایی دارند، اما هیچ‌یک از آنها به خوبی گزینه‌ای که ما داریم نیست».

کین، که یکی از حامیان اصلی «افزایش نیرو» آمریکا در عراق در ۱۷ سال گذشته بود، پیش‌تر عضو هیئت‌مدیره شرکت General Dynamics  بوده است؛ شرکتی نظامی که همچنین به اندیشکده او، «مؤسسه مطالعات جنگ»، بودجه مالی اختصاص می‌دهد. براساس آخرین گزارش مالی ثبت‌شده در کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) در سال ۲۰۱۸، کین مالک بیش از ۱۴ هزار سهم از سهام جنرال داینامیکس بوده که ارزش آن با قیمت امروز بیش از ۴ میلیون دلار برآورد می‌شود (هرچند مشخص نیست که آیا او هنوز این سهام را در اختیار دارد یا خیر).

در جریان حمله آمریکا به ایران، یکی از زیردریایی‌های کلاس اوهایوی شرکت جنرال داینامیکس — که به احتمال زیاد USS Georgia  بوده — در عملیات شرکت داشت. وزیر نیروی دریایی ایالات متحده، جان فیلن، در گزارشی به قانون‌گذاران آمریکایی اعلام کرد: «این زیردریایی عملکردی استثنایی داشت و در حمله به ایران، خسارات قابل‌توجهی به ظرفیت هسته‌ای این کشور وارد کرد.»

دیوید پترائوس، رئیس پیشین سازمان سیا، نیز چندین‌بار پیش و پس از حمله آمریکا به ایران در شبکه فاکس‌نیوز حاضر شد.

در تاریخ ۱۷ ژوئن، پترائوس در گفت‌و‌گو با مارتا مک‌کالوم، مجری فاکس‌نیوز، اظهار داشت که رئیس‌جمهور دو گزینه پیش رو دارد: «یکی اینکه ضرب‌الاجل قبلی خود مبنی بر تسلیم بی‌قید و شرط را تقویت کرده و اعلام کند… شما باید با واگذاری کامل برنامه هسته‌ای‌تان موافقت کنید؛ هیچ‌گونه مذاکره‌ای در کار نخواهد بود، و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز باید حق بازرسی کامل داشته باشد؛ در غیر این صورت، ما مجتمع غنی‌سازی فردو را از بین خواهیم برد».

پترائوس یکی از شرکای مؤسسه سرمایه‌گذاری خصوصی KKR است؛ شرکتی که از سرمایه‌گذاران اصلی بزرگ‌ترین پلتفرم مدیریت املاک در اسرائیل به نام Guesty محسوب می‌شود و مالک یا سرمایه‌گذار بسیاری از شرکت‌های دفاعی از جمله شرکت‌های امنیت سایبری اسرائیلی است. پترائوس همچنین مشاور راهبردی شرکت امنیت سایبری Semperis است که توسط اسرائیلی‌ها تأسیس شده است.

برایان هوک، معاون سرمایه‌گذاری جهانی در شرکت Cerberus Capital Management (شرکتی با تمرکز بر حوزه دفاعی) که همچنین در دوره نخست ریاست‌جمهوری ترامپ، مسئول کارزار «فشار حداکثری» علیه ایران بود، نیز در روز‌های منتهی به حملات آمریکا در فاکس‌نیوز حضور یافت. او گفت: «اسرائیلی‌ها تأسیساتی را بمباران کرده‌اند که در آنها تحقیقات هسته‌ای انجام می‌شود و به‌نظر من این کمپین ادامه خواهد داشت. همان‌طور که گفتم، این عملیات چندوجهی است و سال‌ها برای آن برنامه‌ریزی شده، و اسرائیل اکنون مرحله تله را فعال کرده است».

در میان دیگر سرمایه‌گذاری‌ها، شرکت Cerberus مالک یک شرکت فعال در حوزه فناوری‌های هایپرسونیک (فوق‌صوت) و همچنین یک شرکت نظامی خصوصی است که عاملان قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار سعودی، را آموزش داده بود.

البته بسیاری از بلندترین صدا‌های جنگ‌طلب در شبکه فاکس‌نیوز — مانند شان هنیتی و مارک لوین — مستقیماً برای صنایع دفاعی کار نمی‌کنند. برخی دیگر نیز هیچ اطلاعاتی درباره منابع مالی خود منتشر نمی‌کنند؛ بنابراین نمی‌توان همیشه مطمئن بود.

مارک دوبوویتز، مدیرعامل بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها و از چهره‌های قدیمی جنگ‌طلبی علیه عراق، در فاصله میان حملات اسرائیل به ایران و تصمیم آمریکا برای ورود مستقیم به جنگ، ده بار در برنامه‌های فاکس‌نیوز، فاکس بیزینس و LiveNOW from Fox  ظاهر شد. او در این مدت از زمان پخش خود برای درخواست از رئیس‌جمهور ترامپ جهت نابود کردن تأسیسات هسته‌ای ایران استفاده کرد. بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها نیز منابع مالی خود را افشا نمی‌کند.

طرد مخالفان جنگ از رسانه‌ها؛ صدای واحد برای حمله

در تاریخ ۲۳ ژوئن، ترامپ اعلام کرد که میان ایران و اسرائیل آتش‌بس برقرار شده است، هرچند هنوز مشخص نیست که آیا طرفین به این توافق پایبند خواهند ماند یا خیر. جریان تبلیغات جنگ‌طلبانه در فاکس‌نیوز در طول جنگ بی‌وقفه ادامه داشت، در حالی که مخالفان برجسته جناح راست، مانند استیو بنن و تاکر کارلسون، در پوشش این شبکه خبری غایب بودند. برخی از مشاوران ترامپ در محافل خصوصی ابراز تأسف کردند که چهره‌های شاخصی مانند کارلسون در فاکس غایب بودند، چرا که این موضوع به این معنا بود که «ترامپ صدای طرف مقابل را چندان نمی‌شنود». تاکر کارلسون نیز در این‌باره گفت: «احساس می‌کنم فاکس در فشار برای جنگ نقش محوری دارد» و کارفرمای سابق خود را «جنگ‌طلب» خواند.

نمونه تاریخی: تبلیغ جنگ عراق با ابزار بازار سهام

این نخستین‌بار نیست که پیمانکاران نظامی از طریق رسانه‌ها برای جنگ تبلیغ می‌کنند. پیش از حمله به عراق در سال ۲۰۰۳، دولت ایالات متحده یک «استراتژی دقیقاً برنامه‌ریزی‌شده» را برای متقاعد کردن افکار عمومی، کنگره و متحدان به ضرورت مقابله با تهدید صدام حسین آغاز کرد.

در آن زمان، بی‌آنکه مردم از آن مطلع باشند، پیمانکاران نظامی در پیشبرد این کارزار رسانه‌ای مشارکت داشتند. ژنرال بازنشسته بری مک‌کافری به‌طور مکرر در شبکه‌های بزرگ تلویزیونی ظاهر می‌شد، در حالی که عضو هیئت‌مدیره شرکت نظامی DynCorp  بود؛ شرکتی که وظیفه آموزش نیرو‌های امنیتی عراق را برعهده داشت. مک‌کافری در ابتدا نیرو‌های امنیتی عراق را «تجهیز نشده، آموزش‌ندیده و از نظر سیاسی غیرقابل اعتماد» توصیف می‌کرد. اما پس از پیوستن به هیئت‌مدیره  DynCorp، موضع خود را تغییر داد و در گفت‌وگویی با برایان ویلیامز در شبکه MSNBC گفت: «نیرو‌های امنیتی عراق واقعی هستند». در همان سال، با وجود گزارش‌هایی درباره ناکارآمدی آموزش‌ها، ارزش سهام DynCorp با ۸۷ درصد رشد مواجه شد.

امروز نیز مردم با نسخه‌های مدرن مک‌کافری مواجه‌اند؛ افرادی که مرز میان منافع عمومی و منافع خصوصی را کمرنگ کرده‌اند و این پرسش را بار دیگر پیش روی ما گذاشته‌اند: این واقعاً جنگِ چه‌کسی است؟ و چه‌کسی از آن سود می‌برد؟