سیاسی
عده‌ای معتقدند سیبل تمام اتفاقات جهان، ایران است / هزینه‌های قبلی ایران در سوریه هنوز احیا نشده است
رئیس سابق کمیسیون امنیت ملی مجلس گفت: نا آرامی در سوریه می‌تواند فضای بیشتری برای گروه‌های نیابتی فراهم کند؛ بیش‌ترین آسیب این اتفاق متوجه کشورهایی است که مرز مشترک با سوریه دارند. به سود همگان است تا سازوکاری دیپلماتیک برای جلوگیری از گسترش بحران و سازوکاری دموکراتیک برای اداره سوریه به وجود آید.
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه در گفت‌وگو با اصلاحات نیوز درباره اتفاقات روزهای اخیر در سوریه بیان کرد: یک رویداد کلی در خاورمیانه شکل گرفته است؛ شاهد شکل‌گیری بازیگران جدیدی در منطقه به نام گروه‌های نیابتی هستیم. در واقع دو گروه اصلی در منطقه داریم، یکی دولت‌هایی هستند که هر کدام منافع خود را دنبال می‌کنند و دوم، گروه‌های نیابتی هستند که توسط دولت‌های مختلف شکل گرفته‌اند یا پشتیبانی می‌شوند. مثلا در وقایع روزهای اخیر سوریه، ۱۳ گروه سلفی با هم جمع شده و به سمت حلب حرکت کردند؛ در حالی که این گروه‌ها در گذشته سابقه درگیری و خون‌ریزی با یکدیگر را داشتند ولی اکنون همراه هم علیه دولت بشار اسد می‌جنگند.
وی افزود: این گروه‌های نیابتی باعث شدند تا به گروه‌های مقاومت در منطقه هم ظلم شود. چرا که این گروه‌ها بعضا تروریستی و تکفیری هم هستند و رویکرد این‌ها باعث ظلم به نیروهای مقاومت می‌شود.
یک رویداد کلی در خاورمیانه شکل گرفته است؛ شاهد شکل‌گیری بازیگران جدیدی در منطقه به نام گروه‌های نیابتی هستیم. در واقع دو گروه اصلی در منطقه داریم، یکی دولت‌هایی هستند که هر کدام منافع خود را دنبال می‌کنند و دوم، گروه‌های نیابتی هستند که توسط دولت‌های مختلف شکل گرفته‌اند یا پشتیبانی می‌شوند. مثلا در وقایع روزهای اخیر سوریه، ۱۳ گروه سلفی با هم جمع شده و به سمت حلب حرکت کردند؛ در حالی که این گروه‌ها در گذشته سابقه درگیری و خون‌ریزی با یکدیگر را داشتند ولی اکنون همراه هم علیه دولت بشار اسد می‌جنگند.
فلاحت پیشه با بیان اینکه «منافع ملی جمهوری اسلامی ایران اقتضا می‌کند که با تجربه از اتفاقات دهه ۱۳۹۰ در سوریه مسائل امروز را تحلیل کند» عنوان کرد: برخی از موضع‌گیری‌های ما احساسی است و می‌تواند بار دیگر ایران را در کام جنگ‌هایی ببرد که هیچ ارتباطی به منافع ملی ما ندارد.
این گروه‌های نیابتی باعث شدند تا به گروه‌های مقاومت در منطقه هم ظلم شود. چرا که این گروه‌ها بعضا تروریستی و تکفیری هم هستند و رویکرد این‌ها باعث ظلم به نیروهای مقاومت می‌شود.
این نماینده سابق مجلس با اشاره به نقش ترکیه در تحولات اخیر اظهار کرد: ترکیه بیش از سایر کشورهای منطقه به دنبال شکل‌گیری گروه‌های افراطی یا در اختیار گرفتن این گروه‌ها است. ترکیه اهداف دور و نزدیکی دارد که اولین هدف غلبه بر مشکلات امروز خودش و منازعاتی‌ست که با کردها، علوی‌ها و گولنیست‌ها دارد و سعی می‌کند با استفاده از گروه‌های نیابتی و جنگ‌سالارانی از کشورهای دیگر، مشکلات خود را به گونه‌ای غیردموکراتیک حل کنند. همچنین احیای نوعثمانی، نشان دادن خود به‌عنوان بازیگر فعال منطقه و امتیازگیری از ناتو از دیگر اهداف ترکیه در این وقایع است.
وی تصریح کرد: از طرف دیگر، به نظرم بازیگری که در بلندمدت بیش‌ترین آسیب را خواهد دید، اسرائیل است. عملا مرزهای اسرائیل به محل تجمع گروه‌های مسلحی تبدیل شده که عمدتا پیش از آنکه سلاح در دست بگیرند، افکار جنگی علیه اسرائیل داشتند. پس از آن که تاریخ مصرف این گروه‌ها برای کشورهایی نظیر ترکیه تمام شود، حتما حمله به اسرائیل با سلاح و ابزارهای جدید می‌تواند بخشی رویکردشان باشد.
ترکیه بیش از سایر کشورهای منطقه به دنبال شکل‌گیری گروه‌های افراطی یا در اختیار گرفتن این گروه‌ها است. ترکیه اهداف دور و نزدیکی دارد که اولین هدف غلبه بر مشکلات امروز خودش و منازعاتی‌ست که با کردها، علوی‌ها و گولنیست‌ها دارد و سعی می‌کند با استفاده از گروه‌های نیابتی و جنگ‌سالارانی از کشورهای دیگر، مشکلات خود را به گونه‌ای غیردموکراتیک حل کنند. همچنین احیای نوعثمانی، نشان دادن خود به‌عنوان بازیگر فعال منطقه و امتیازگیری از ناتو از دیگر اهداف ترکیه در این وقایع است.
رئیس سابق کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی متذکر شد: نکته دیگر این است که ایران هنوز نتوانسته هزینه‌های صورت گرفته در دهه ۱۳۹۰ در سوریه را احیا کند. علاوه بر جوانانی که با خون خود مبارزه کردند، میلیاردها دلار پول ایران در سوریه هزینه شد و زمانی که قرار بود دولت سوریه با مصوبه مجلس این کشور بخشی از این پول را پرداخت کند، ایران با مشکلات و موانعی در داخل سوریه مواجه شد.
فلاحت پیشه ادامه داد: مثلا قرار شد سوریه ۵ هزار هکتار زمین کشاورزی به ایران بدهد، اما در همان زمان یک بازی شکل گرفت و حق‌آبه ایران را ندادند. قرار بود به ایران معدن بدهند اما اصلا معدنی وجود نداشت و در ماجرای فروش نفت هم سوریه دبه کرد و گفت ایران باید ۱۲ درصد از پول فروش نفت را به دولت سوریه دهد. حتی برای فروش فسفاتی که حق ایران بود، روس‌ها مانع ایجاد کردند و با قُرُق‌کردن بندرطرطوس، خودشان فسفات را صادر کردند و ایران به حق خود نرسید. منابع انرژی سوریه را هم آمریکایی‌ها به کنترل خود درآوردند. معتقدم قبل از روشنگری درباره هزینه‌های دهه ۹۰ در سوریه، کشاندن مجدد پای ایران به سوریه خلاف منافع ملی کشورمان است.
ایران هنوز نتوانسته هزینه‌های صورت گرفته در دهه ۱۳۹۰ در سوریه را احیا کند. علاوه بر جوانانی که با خون خود مبارزه کردند، میلیاردها دلار پول ایران در سوریه هزینه شد و زمانی که قرار بود دولت سوریه با مصوبه مجلس این کشور بخشی از این پول را پرداخت کند، ایران با مشکلات و موانعی در داخل سوریه مواجه شد.
این کارشناس منطقه با اشاره به تحولات حلب در روزهای اخیر متذکر شد: گروه‌هایی که حلب را تصرف کردند، سلفی‌های مسلحی هستند که یک هدف مشترک یعنی مقابله با دولت بشار اسد دارند. آن‌ها توانستند با استفاده از نارضایتی‌های عمومی که در سوریه وجود دارد، بعضی شهرها را به تصرف خود در آورند. اولین هدف این گروه‌ها امتیاز گرفتن است و اگر امتیازی نگیرند ممکن است به سمت دریا و بندر لاذقیه نیز حرکت کنند. دولت بشار اسد از فرصتی که پس از شکست داعش به وجود آمد، برای شکل‌دهی به سازوکارهای دموکراتیک اداره کشور دچار ناکامی شد و چون در دولت نوعی ضعف کارآمدی وجود دارد، همین موضوع باعث شد تا گروه‌های مخالف که سابقه کشتارهای وسیعی هم دارند، اکنون مجددا فعال شده و پیروزی‌های مقعطی کسب کنند.
قرار بود سوریه ۵ هزار هکتار زمین کشاورزی به ایران بدهد، اما در همان زمان یک بازی شکل گرفت و حق‌آبه ایران را ندادند. قرار بود به ایران معدن بدهند اما اصلا معدنی وجود نداشت و در ماجرای فروش نفت هم سوریه دبه کرد و گفت ایران باید ۱۲ درصد از پول فروش نفت را به دولت سوریه دهد. حتی برای فروش فسفاتی که حق ایران بود، روس‌ها مانع ایجاد کردند و با قُرُق‌کردن بندرطرطوس، خودشان فسفات را صادر کردند و ایران به حق خود نرسید. منابع انرژی سوریه را هم آمریکایی‌ها به کنترل خود درآوردند. معتقدم قبل از روشنگری درباره هزینه‌های دهه ۹۰ در سوریه، کشاندن مجدد پای ایران به سوریه خلاف منافع ملی کشورمان است.
فلاحت پیشه با بیان اینکه «گروه‌های مخالف در سوریه، سعی می‌کنند طالبانِ دوم باشند» خاطرنشان کرد: آن‌ها سعی می‌کنند پیام همزیستی به مردم داده تا جامعه وحشت کم‌تری داشته باشد و از این طریق بتوانند بر شهرهای بیشتری پیروز شوند. این امر نشان می‌دهد گروه های تکفیری با مدیریت جدیدی در عرصه سیاسی خاورمیانه فعالیت می‌کنند.
این نماینده سابق مجلس عنوان کرد: در حال حاضر بخشی از نیروهای ایرانی تحت قرارداد نیروهای مستشاری در سوریه حضور دارند و بعضی از جریانات سوری با همراهی دشمنان ایران تلاش داشتند برای گروه‌های ایرانی حاضر در سوریه مشکل ایجاد کنند؛ چیزی که خواست دولت بشار اسد نبود. بعضی از بازیگران دولت سوریه سعی کردند با نزدیک شدن به آمریکا، کاهش تنش با اسرائیل و اعراب، جایگاه ایران در سوریه را تضعیف کنند. البته اکنون که جنگ رخ داده، نیروهای سوریه سعی می‌کنند با نیروهای منطقه‌ای روسیه و ایران به همراه ارتش سوریه با گروه‌های مهاجم مقابله کنند.
وی ادامه داد: اما معتقدم سازوکار این موضوع جنگ نیست و باید مذاکرات آستانه را احیا کرد. ایران، روسیه و ترکیه می‌بایست سریعا وارد فضای دیپلماسی شوند و به جای این که در حوزه میدانی و جنگ گفت‌وگو کنند، در حوزه دیپلماسی کار را پیش ببرند چرا که نا آرامی در سوریه می‌تواند فضای بیشتری برای گروه‌های نیابتی فراهم کند و بیش‌ترین آسیب این اتفاق متوجه کشورهایی است که مرز مشترک با سوریه دارند. بر همین اساس ترکیه اولین کشوری است که از تکفیری شدن سوریه آسیب می‌بیند. هدف بعدی پس از ترکیه هم اسرائیل خواهد بود.
ایران، روسیه و ترکیه می‌بایست سریعا وارد فضای دیپلماسی شوند و به جای این که در حوزه میدانی و جنگ گفت‌وگو کنند، در حوزه دیپلماسی کار را پیش ببرند چرا که نا آرامی در سوریه می‌تواند فضای بیشتری برای گروه‌های نیابتی فراهم کند و بیش‌ترین آسیب این اتفاق متوجه کشورهایی است که مرز مشترک با سوریه دارند. بر همین اساس ترکیه اولین کشوری است که از تکفیری شدن سوریه آسیب می‌بیند. هدف بعدی پس از ترکیه هم اسرائیل خواهد بود.
فلاحت‌پیشه درباره این که چنین تحولاتی به سقوط دولت اسد منجر خواهد شد یا خیر، اظهار کرد: معتقدم زود است که درباره سقوط دولت بشار اسد صحبت کنیم؛ اما با چنین روندی این کشور به محل آمد و شد نظامیان و مستشاران خارجی تبدیل خواهد شد. به سود همگان است تا سازوکاری دیپلماتیک برای جلوگیری از گسترش بحران شکل گیرد و پس از آن سازوکاری دیپلماتیک برای اداره سوریه به وجود آید.
رئیس سابق کمیسیون امنیت ملی مجلس با اشاره به مواضع بعضی از گروه‌های داخل ایران درباره اتفاقات جهانی گفت: گروه‌هایی در ایران تلاش می‌کنند که سیبل هر اتفاقی در هر جا از جهان، ایران باشد. سعی دارند بگویند ایران سیبل تمام وقایع است. معتقدم آفات ناآرامی‌های سوریه به هیچ عنوان به صورت مستقیم متوجه ایران نیست ولی عده‌ای می‌خواهند همواره دیپلماسی کشور تحت‌الشعاع امنیتی‌سازی قرار گیرد تا حق تصمیم‌گیری داشته باشند.
گروه‌هایی در ایران تلاش می‌کنند که سیبل هر اتفاقی در هر جا از جهان، ایران باشد. سعی دارند بگویند ایران سیبل تمام وقایع است. معتقدم آفات ناآرامی‌های سوریه به هیچ عنوان به صورت مستقیم متوجه ایران نیست ولی عده‌ای می‌خواهند همواره دیپلماسی کشور تحت‌الشعاع امنیتی‌سازی قرار گیرد تا حق تصمیم‌گیری داشته باشند.
فلاحت پیشه افزود: منافع این جریانات افراطی داخل کشور در این است که حتی اگر شده، دولت هم نیابتی اداره شود. هر اندازه که اوضاع کشور و مناسبات داخلی و خارجی امنیتی‌تر شود، اختیار تصمیم‌گیری بیشتر در تمامی حوزه‌ها از سیاسی تا اقتصادی خواهند داشت. دولت پزشکیان باید از این موضوع پرهیز کرده و مانع از تهدید چنین نگرشی به اداره دولت شود.
انتهای پیام/
