نفت و پتروشیمی
برخی از چهرههای مهم تاریخ نفت ایران
در جریان ملی شدن صنعت نفت ایران، چندین شخصیت برجسته و تأثیرگذار نقش داشتند.
به گزارش اصلاحات نیوز به نقل از انرژی پرس، برخی از چهرههای مهم تاریخ ایران در این زمینه عبارتند از:
دکتر محمد مصدق: او رهبر اصلی جبهه ملی و نخستوزیر ایران در زمان ملی شدن صنعت نفت بود. دکتر مصدق بهعنوان یکی از بزرگترین چهرههای تاریخ معاصر ایران، با تأسیس جبهه ملی و رهبری آن، مبارزهای جدی علیه استعمارگران و سلطه اقتصادی انگلستان بر نفت ایران آغاز کرد.
دکتر حسین فاطمی: وزیر امور خارجه در کابینه دکتر مصدق و یکی از اعضای مؤثر جبهه ملی. او همچنین روزنامهنگار و نویسنده برجستهای بود که در جریان ملی شدن نفت، به شدت از این حرکت حمایت کرد و در برابر فشارهای خارجی ایستادگی کرد. فاطمی بعدها در دوران کودتای ۲۸ مرداد دستگیر و اعدام شد.
یوسف معلمی: یکی از اعضای فعال جبهه ملی که در زمان ملی شدن نفت در کنار دکتر مصدق حضور داشت. او بهعنوان یکی از حامیان جدی ملی شدن نفت و مخالف سلطه بریتانیا، در تظاهرات و فعالیتهای سیاسی شرکت داشت.
محمود پولادین: از دیگر شخصیتهای جبهه ملی که در سیاستهای داخلی و خارجی آن زمان مؤثر بود. او نیز در حمایت از ملی شدن نفت و دکتر مصدق فعالیت داشت.
آیتالله کاشانی: یکی از روحانیون برجسته که ابتدا از مصدق حمایت کرد، اگرچه در ادامه اختلافات زیادی میان این دو بهوجود آمد.
جبهه ملی ایران در سال ۱۳۲۸ توسط سیاستمدارانی از جمله محمد مصدق، حسین فاطمی و کریم سنجابی تأسیس شد و به پیشنهاد حسین فاطمی، ملی شدن صنعت نفت ایران را مطرح کرد. دکتر مصدق در کتاب خاطرات خود میگوید: «پیشنهاد ملیشدن صنعت نفت در سراسر کشور ابتکار حسین فاطمی بود… با پیشنهاد و نظریات وی موافقت نمودم و قرار شد که ایشان پیشنهاد خود را در جلسه نمایندگان جبهه ملی بدهند و ببینم نظر دیگران چیست. در جلسهای که در خانه آقای نریمان تشکیل شد، حسین فاطمی پیشنهاد خود را مطرح و تصویب شد.»
در ۲۹ اسفند ۱۳۲۹ ملی شدن صنعت نفت مراحل نهایی تصویب خود را طی کرد و در اردیبهشت ۱۳۳۰، محمد مصدق تشکیل دولت داد و هیئتی را به ریاست مهدی بازرگان برای اجرای ملی شدن نفت راهی شرکت نفت کرد. مصدق در زمان دولت خود تا حد امکان تلاش کرد تا قدرت محمدرضا پهلوی را کاهش دهد و مشروطه را اجرا کند.