عمومی
خصومت مجلس با میراث ملی ایرانیان
به‌تازگی تعدادی از نمایندگان مجلس طرحی را با عنوان «استفاده بهینه از اشیاء باستانی و گنج‌ها» مطرح کرده‌اند که اساتید باستانشناسی آن را سیاه‌نامه‌ای شرم‌آور خوانده‌اند.
به‌گزارش اصلاحات‌نیوز، میراث ملی ایرانیان از تاریخ پر فراز و نشیب خود به سلامت عبور کرده تا به نسلی امانت سپرده شود که به نابودی میراث فرهنگی خود شهره است. کم نیستند آثار تاریخی ارزشمندی که با مجوزهای دولتی برای همیشه از صفحه میراث ملی ایران حذف شده‌اند. اما این پایان تراژدی میراث‌کشی ایران نیست.
به‌تازگی تعدادی از نمایندگان مجلس طرحی را با عنوان «استفاده بهینه از اشیاء باستانی و گنج‌ها» در مجلس مطرح کرده‌اند. طرحی که در آن قرار است چوب حراج به میراث ملی ایرانیان زده شود. نمایندگان، ارزآوری این طرح را مهم‌ترین مزیت آن می‌دانند.
در این طرح نمایندگان مجلس اشیای باستانی و عتیقه را همان اشیایی دانسته اند که یکصد سال بیشتر قدمت دارند ولی در این طرح اشیای زیر صد سال قدمت نیز مدنظر قرار گرفته است.در این طرح همچنان کاوش و حفاری بدون مجوز ممنوع و مطابق قانون مستحق مجازات خواهد بود.در ماده سه این طرح اعلام شده وزارت میراث فرهنگی موظف است به دارندگان مدرک مرتبط با باستان شناسی و تاریخ در سطح فوق لیسانس پس از برگزاری کمیته مرتبط، مجوز کاوش دهد.
شاید جالب باشد بدانید که پیشتر نیز مشابه همین طرح از سوی حمید بقایی، رییس وقت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ارائه شده بود. در آن زمان به‌دلیل مخالفت‌ها و تعارض قانونی، این طرح شوم به تصویب نرسید.
پس از رسانه‌ای شدن، این طرح با اعتراض گسترده‌ای از سوی اساتید، کارشناسان و کنشگران میراث فرهنگی کشور مواجه شد.
چوب حراج به تمام ناموس فرهنگی کشور
انجمن علمی باستانشناسی ایران در نامه‌ای به رییس مجلس شورای اسلامی با «خطرناک» و «شرم‌آور» توصیف کردن این طرح، ایرادها، مغایرت‌ها و تعارض‌های قانونی آن را تشریح کرد. در بخشی از این نامه آمده است:« ناآگاهی نویسندگانِ طرح از موضوع و هدف مطالعات باستانشناسی نشان می‌دهد نویسندگان اصلی آن به احتمال بسیار زیاد نمایندگان محترم امضاءکننده طرح نبوده و تهیه‌کنندگانِ آن، سوداگرانِ اشیاء عتیقه و سودجویانی بوده‌اند که همچنان در دوره قاجار زیست می‌کنند! تبدیل ایران به هاب منطقه‌ای خرید و فروش آثار باستانی و ورود ارز به کشور، ورود ارز جز با فروش اشیاء به خارجی‌ها امکان‌پذیر نیست و این یعنی چوب حراج به تمام ناموس فرهنگی کشور. درحالی که در این طرح سخن از حفظ میراث فرهنگی است. این تناقض آن‌قدر آشکار است که بیش از این سخن گفتن درباره آن روا نیست.»
سیاه‌نامه‌ای شرم‌آور
حکمت‌اله ملاصالحی، استاد دانشگاه تهران و عضو هیأت امنای بنیاد ایران‌شناسی نیز در یادداشتی، طرح «استفاده بهینه از اشیاء باستانی و گنج‌ها» را “سیاه‌نامه‌ای شرم‌آور” خوانده و از نخبگان و جامعه باستان‌شناس و دغدغه‌مندان میراث فرهنگی خواسته اعتراض و مخالفت خود را با این طرح که میراث فرهنگی کشور را «گنج» و «غنیمت» و «عتیقه» و «دفینه» و «زیرخاکی» تلقی کرده است، به مراجع ذی‌صلاح به‌ویژه نهاد بین‌المللی یونسکو اعلام کنند.
واژۀ سخیف و گمراه‌کننده «گنج» در عنوان طرح
همچنین جمعی از استادان باستانشناسی دانشگاه‌های سراسر کشور در نامه‌ای سرگشاده به محمدباقر قالیباف، رییس مجلس شورای اسلامی درباره طرحی با عنوان «استفادۀ بهینه از اشیاء باستانی و گنج‌ها» ابراز نگرانی کرده و خواستار لغو این طرح شده‌اند. در بخشی از این نامه آمده است:« تنها یک نگاه گذرا به طرح از جانب هر دانش‌آموختۀ باستانشناسی کافی‌ست تا روشن سازد که تهیه‌کنندگان طرح یادشده، نه تنها از بدیهیات و الفبای رشتۀ باستانشناسی بی‌اطلاع بوده‌اند، بلکه از مشاورۀ هیچ‌یک از نهادهای رسمی باستانشناسی کشور (پژوهشکدۀ باستانشناسی در پژوهشگاه میراث فرهنگی، انجمن علمی باستانشناسی ایران، کارگروه باستانشناسی در وزارت علوم) نیز کوچکترین بهره‌ای نبرده‌اند؛ نفس حضور واژۀ سخیف و گمراه‌کنندۀ “گنج” در عنوان طرح، خود بسیار گویاست.»
