نفت و پتروشیمی
فروش نفت روسیه به قیمت‌های جذاب برای حفظ درآمدهای صادراتی
کشورهای اروپایی برای تضمین رعایت مقررات و استانداردهای دریایی، در حال افزایش بازرسی و تشدید کنترل بر روی کشتی‌هایی هستند که احتمال می‌رود بخشی از ناوگان سایه روسیه باشند.
به گزارش اصلاحات نیوز به نقل از ایسنا، از زمانی که آمریکا، تحریم‌های انرژی روسیه را اعمال کرد، مسکو با استفاده از تکنیک‌های مخفی مانند استفاده از ناوگان‌های سایه، نفت خود را جابجا کرده است. فروش نفت روسیه به قیمت‌های جذاب برای حفظ درآمدهای صادراتی، باعث شد تقاضا برای نفت روسیه از سوی برخی کشورها افزایش یابد.
کشورهایی مانند چین و هند که تاکنون تحریم‌های آمریکا را نادیده گرفته‌اند، محرک اصلی این تقاضا هستند. اما اکنون، اروپایی‌ها طرحی برای سرکوب ناوگان سایه روسیه دارند تا اطمینان حاصل شود که آنها نمی‌توانند به راحتی، تحریم‌ها را دور بزنند. ناوگان سایه مدت‌هاست که برای صادرات نفت به سایر نقاط جهان استفاده می‌شود.
روسیه پس از آغاز جنگ در اوکراین در سال ۲۰۲۲ و متعاقب آن، تحریم‌های غرب علیه مسکو، استفاده از ناوگان سایه را برای جابجایی محصولات انرژی خود آغاز کرد. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، برای اطمینان از اینکه اقتصاد کشورش دچار اختلال شدیدی نمی‌شود، تصمیم گرفت به شکل مخفیانه به صادرات نفت و کسب درآمد ادامه دهد. برای دستیابی به این هدف، روسیه از ناوگانی متشکل از ۷۰۰ کشتی قدیمی و فرسوده فاقد سیستم‌های شناسایی مدرن، برای انتقال نفت استفاده می‌کند.
علاوه بر دور زدن تحریم‌هایی که آمریکا، برای وارد کردن خسارت اقتصادی به روسیه در تلاش برای وادار کردن مسکو به توقف جنگ با اوکراین، اعمال کرده است، استفاده از ناوگان سایه، چندین تهدید را به همراه دارد. به دلیل قوانین ضعیف، فرسودگی نفتکش‌ها و عدم آگاهی از مسیر کشتیرانی، احتمال آسیب به محیط زیست آسیب و تهدید ایمنی و امنیت دریایی وجود دارد. این خطر باعث شد تا اعضای پارلمان اروپا در اکتبر سال ۲۰۲۴، خواستار نظارت بیشتر دریایی، کنترل‌های سختگیرانهتر حمل‌ونقل و تحریم‌های سخت‌تر برای مقابله با تهدیدات زیست‌محیطی و ایمنی قابل توجه مرتبط با ناوگان سایه روسیه شوند.
آب‌های فنلاند برای ناوگان سایه ناامن می‌شود
مقامات فنلاند در دسامبر، یک کشتی روسی را که در حال عبور از خلیج فنلاند بود، توقیف کردند. کشتی «ایگل اس»، حامل ۱۰۰ هزار بشکه نفت از سن پترزبورگ بود. این اقدام کم سابقه‌ای بود که بسیاری از قدرت‌های اروپایی، خواستار انجام موارد مشابه بیشتر هستند. کشتی «ایگل اس»، به کابل‌های زیردریایی در دریای بالتیک آسیب زد و معلوم شد ۳۲ ایراد دارد و برای سفر دریایی، صلاحیت ندارد.
طبق اعلام دولت فنلاند، حدود ۵۰ درصد از نفت تحت تحریم روسیه از خلیج فنلاند عبور می‌کند و این موضوع، یک تهدید ایمنی و محیط زیستی را برای این کشور حوزه اسکاندیناوی ایجاد کرده است. با این حال، مقررات کشتیرانی جهانی پیچیده و لجستیک پیچیده، جلوگیری از انتقال نفت توسط ناوگان‌های سایه را دشوار می‌کند.
دانمارک در فوریه، برنامه‌های خود را برای افزایش بازرسی از کشتی‌های حامل نفت خام روسیه به منظور حفاظت از محیط زیست و ایمنی دریایی اعلام کرد. طبق بیانیه سازمان دریانوردی دانمارک، در کشتی‌هایی که در خارج از اسکاگن لنگر انداخته‌اند، بررسی‌های کنترل کننده را انجام خواهد گرفت تا منطبق بودن آنها با مقررات و استانداردهای دریایی چک شود.
بیشتر کشتی‌های ناوگان سایه برای جلوگیری از جلب توجه به بنادر نمی‌روند، اما قوانین جدید نشان می‌دهد که کشتی‌های مشکوکی که در آب‌های دانمارک حرکت می‌کنند، بررسی می‌شوند. انگلیس هم سال گذشته، قوانین را تشدید کرد تا کشتی‌های بیشتری را که از کانال مانش عبور می‌کنند، بررسی کند و اعتبار بیمه آنها را ارزیابی کند.
طبق بررسی یک منبع رسانه‌ای هلندی، بیشتر کشتی‌های ناوگان سایه روسیه از کشتی‌داران اروپایی و آمریکایی تهیه شده است که حداقل ۲۳۰ کشتی قدیمی‌تر را به روسیه فروخته‌اند. تصور می‌شود که این نفتکش‌ها از سال ۲۰۲۲، مجموعا ۶ میلیارد دلار درآمد نصیب مالکان کشتی‌ها کرده‌اند. آنها عمدتا کشتی‌ها را به خریداران کشورهایی مانند هند، هنگ کنگ، ویتنام و سیشل فروخته‌اند که از تحریم‌ها حمایت نمی‌کنند. مالکان یونانی بیشترین تعداد کشتی را (حدود ۱۲۷ نفتکش) فروخته‌اند، در حالی که شرکت‌های انگلیسی، ۲۲ فروند و مالکان آلمانی و نروژی، به ترتیب ۱۱ و هشت فروند کشتی فروخته‌اند.
بر اساس گزارش اویل پرایس، اتحادیه اروپا در اواخر سال ۲۰۲۴، قوانین جدیدی را وضع کرد که بر اساس آن، شرکت‌هایی که کشتی‌ها را به کشورهای ثالث می‌فروشند، باید مطمئن شوند که از این کشتی‌ها، برای دور زدن تحریم‌ها استفاده نمی‌شود. با این حال، گزارش شده است که ۳۲ نفتکش اروپایی از آن زمان به ناوگان سایه روسیه فروخته شده است. وضع مقررات سختگیرانهتر برای کشتی‌های مستقل در آب‌های کشورهای مختلف اروپایی، می‌تواند مانع استفاده روسیه از ناوگان سایه شود، اما اجرای این اقدامات، گران و پیچیده و همچنین از نظر قانونی، پیچیده است.
