برجام مُرد/ اسرائیل جرأت حمله به ایران را ندارد

اصلاحات نیوز؛ بعد از انتشار یادداشت اخیر ژوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مورد پایان ضرب الاجل ایران در مورد بازگشت به برجام و همچنین، عدم پذیرش شروط ایران توسط آمریکا بار دیگر بسیاری در مورد «مرگ برجام» سخن گفته اند.

اگرچه برخی تحلیلگران معتقدند برجام هنوز نمرده و هرگز هم به  مرگ خود نزدیک نمی شود چرا که هم ایران و هم آمریکا و هم اتحادیه اروپا دوست ندارند اندک امید مربوط به دیپلماسی را از دست بدهند (اینجا بخوانید) اما برخی دیگر معتقدند دیگر هیچگونه شانسی برای بقاء این سند وجود ندارد و برجام به زودی به تاریخ می پیوندد.

در این خصوص مصاحبه ای با یکی از تحلیلگران آمریکایی داشتیم تا نظر او را در باره آینده برجام، تغییر شرایط ژئوپولیتیک منطقه بعد از نابودی احتمالی آن و نیز احتمالات مربوط به جنگ در خاورمیانه جویا شویم.

استفان لندمن، تحلیلگر و نظریه پرداز سیاسی مشهور آمریکایی است که تاکنون مقالات و کتب بسیاری در رابطه با مسائل سیاسی آمریکا و جهان نگاشته است. لندمن فارغ التحصیل دانشگاه هاروارد آمریکا است و از این دانشگاه درجه لیسانس اخذ کرده است. او همچنین در رشته MBA در مدرسه وارتون دانشگاه پنسیلوانیا تحصیل کرده و درجه MBA را اخذ کرده است. او از سال تا کنون۲۰۰۵، به نوشتن در مورد مسائل بین‌المللی پرداخته است.

خبر فوری: شما پیش از این نیز در مصاحبه ها و مقالات خود نسبت به برجام و آینده اش بدبین بودید. به نظر می رسد زمان، این بدبینی شما را تایید کرده است. در حال حاضر، مذاکرات هسته ای به بن بست خورده است و کمتر کسی نسبت به بقاء آن امیدوار است.

استفان لندمن: بله. من مقالات زیادی درباره ایران و از جمله برجام نوشته ام. متاسفانه باید بگویم که برجام مرده است. رژیم بایدن هرگز قصد بازگشت به برجام را نداشت، در حالیکه این امر منطبق با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل بوده و یک دستور و ضرورت قانونی بوده و است. این نشان می دهد که تلاش ها و حسن نیت ایران از آوریل ۲۰۲۱ بی نتیجه مانده است.

خبر فوری: همانطور که می دانید روابط ایران و آمریکا در این ماه ها تغییر کرده است. مذاکرات هسته ای وین و دوحه تقریباً بدون نتیجه خاصی به پایان رسید. از سوی دیگر، جو بایدن به خاورمیانه (اسرائیل و عربستان سعودی) سفر کرد تا زمینه ائتلاف نظامی با متحدان منطقه ای خود را فراهم کند. با توجه به این وضعیت، من یک پرسش دارم. احتمال وقوع جنگ بین ایران و اسرائیل یا  آمریکا و متحدانش چقدر است؟ آیا می توانیم اعلام کنیم که یک درگیری نظامی در خاورمیانه آغاز خواهد شد؟

استفان لندمن: وقتی اسرائیل به کشوری حمله می کند، ابتدا از آمریکا اجازه می گیرد. بنابراین، اسرائیل به صورت مستقل و بدون تایید آمریکا هرگز حمله و جنگی را آغاز نمی کند. اگرچه ایالات متحده ممکن است حملات نظامی محدود اسرائیل به سایت‌های هسته‌ ای قانونی ایران را تأیید کند، اما من شک دارم که این حمله در راه باشد. ایران از نظر نظامی قدرتمند است. اسرائیل در صورت حمله به خاک ایران، بهای بزرگی را خواهد پرداخت. البته ایالات متحده و اسرائیل ترجیح می دهند به کشورهای ضعیف تری حمله کنند که قادر به پاسخگویی موثر نیستند.

خبر فوری: چگونه دیپلماسی می تواند اسرائیل و ایران را از جنگ باز دارد؟ آیا دیپلماسی می تواند معاهده هسته ای را احیا کند؟

استفان لندمن: دیپلماسی اتلاف وقت برای هر دو کشور است. ایالات متحده به طور مداوم حقوق کشورهایی (مانند ایران) را که از کنترلش بیرون اند، نقض می کند. همین امر در مورد چگونگی خیانت اسرائیل به فلسطینیان در آستانه اعلام یک کشور یهودی و پس از آن نیز صدق می کند. به همین دلیل، می گویم که هیچ شانسی برای بقاء دیپلماسی و برجام وجود ندارد.

خبر فوری: در این وضعیت ایران باید چه مسیری را پیش بگیرد؟

استفان لندمن: من بسیار امیدوارم که ایران زیر بار خواسته های غیرقابل قبول دولت بایدن نرود. در اغلب موارد، جایی که ایالات متحده کنار می رود، کشورهای E3 (بریتانیا، فرانسه و آلمان) وارد می شوند اما آنها هم از آمریکا پیروی می کنند. بنابراین بازگرداندن آمریکا به توافق برجام بسیار بعید است.

بهترین چشم انداز برای ایران، روسیه و چین، دستیابی به روابط مستحکم با سایر کشورهایی است که خارج از کنترل  آمریکا/غرب هستند. آنچه مشخص است این است که دوران تک قطبی بودن آمریکا و غرب گذشته است و ایجاد روابطی خارج از حیطه قدرت غرب و آمریکا میسر است.

خبر فوری: آیا به نظر شما این دو قطبی در نهایت باعث جنگ نمی شود؟

استفان لندمن: چیزی که ترسناک است خشم غرب و علاقه به جنگ های بی پایان است. اگرچه بعید است غرب و آمریکا در برابر روسیه، چین یا ایران که از نظر نظامی قدرتمند هستند، اقدامی کند، اما ممکن است که در شرایط حساس، جنگی به وجود بیاید.

/خبر فوری